το άγνωστο «Ολοκαύτωμα»
Από το φθινόπωρο του 1941 παρατηρήθηκε αύξηση της αντιστασιακής δραστηριότητας [κατά των Γερμανών κατακτητών[1]] στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας. Στον νομό Κιλκίς δρούσε η μικρή αντιστασιακή ομάδα «Αθανάσιος Διάκος».
Μετά τον φόνο δύο Γερμανών στρατιωτικών – και τον τραυματισμό ενός τρίτου – σε ενέδρα, διατάχθηκε η επιβολή εκτεταμένων αντιποίνων[2]. Άλλωστε, είχε προηγηθεί η έκδοση μιας γενικής διαταγής από το αρχηγείο της Βέρμαχτ (Wehrmacht) στις 16 Σεπτεμβρίου 1941, η οποία θα ίσχυε για όλες τις χώρες της κατεχόμενης Ευρώπης. Σύμφωνα με αυτήν την διαταγή, η οποία αποσκοπούσε στην αποτροπή εμφάνισης αντιστασιακών κινημάτων, θα εκτελούντο 50 άμαχοι πολίτες για τον φόνο κάθε Γερμανού στρατιώτη.
Στην περιοχή του Κιλκίς οι γερμανικές δυνάμεις κατέστρεψαν τον Οκτώβριο του 1941 ολοσχερώς τα χωριά όπου έδρευαν τα μέλη των αντιστασιακών ομάδων (Άνω και Κάτω Κερδύλλια, Μεσόβουνο). Συγκεκριμένα, στις 17 Οκτωβρίου 1941 γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις περικύκλωσαν το χωριό Άνω Κερδύλλιο. Αφού ανάγκασαν όλους τους κατοίκους του χωριού να συγκεντρωθούν στην πλατεία, προχώρησαν σε διαχωρισμό των ενήλικων αρρένων από τις γυναίκες και τα παιδιά. Οι άντρες εκτελέστηκαν, συνολικά 138 άτομα, ενώ επίσης καταστράφηκαν αρκετά κτίσματα του χωριού. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας σημειώθηκαν εκτελέσεις 84 αμάχων πολιτών στο Κάτω Κερδύλλιο, ενώ ανάλογα περιστατικά σημειώθηκαν στις 20 Οκτωβρίου στο Καλόκαστρο, όπου απαγχονίστηκαν 12 άτομα, στις 23 Οκτωβρίου στο Μεσόβουνο, όπου εκτελέστηκαν 135 άτομα και στις 25 Οκτωβρίου στο Αμπελόφυτο, όπου εκτελέστηκαν 18 άτομα. Οι θάνατοι των αμάχων πολιτών από τις επιχειρήσεις αυτές ανήλθαν σε 389 άτομα, ενώ ένας μεγάλος αριθμός γυναικών και παιδιών αναγκάστηκε λόγω των συνθηκών να μετοικήσει σε άλλους οικισμούς.
[1] Το 1942 παρουσιάστηκε στο Βερολίνο μια γερμανική Λευκή Βίβλος με τον τίτλο «Παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου από μέρους των βρετανικών στρατιωτικών αρχών και του αστικού πληθυσμού της Κρήτης». Στην εν λόγω Βίβλο καταγγελλόταν, εκ μέρους των επιτιθέμενων Γερμανών, το σχετικά άγνωστο γεγονός του ακρωτηριασμού πτωμάτων Γερμανών αλεξιπτωτιστών – εισβολέων και η συνυπευθυνότητα των κατοίκων της νήσου, που συμμετείχαν στην προσπάθεια απόκρουσης της γερμανικής εισβολής.
[2] Η Γερμανική στρατιωτική παρουσία στην Ελλάδα υπήρξε αρχικά ήπια, καθώς οι Γερμανοί επιδίωκαν να κερδίσουν την συμπάθεια του ελληνικού πληθυσμού. Ο αρχικά ευμενής αυτός τόνος της γερμανικής κατοχής διαταράχτηκε οριστικά από τις βάναυσες πράξεις αντιποίνων [συνεπεία αντιστασιακής δραστηριότητας] εκ μέρους των δυνάμεων κατοχής, οι οποίες έλαβαν χώρα αμέσως μετά την ολοκλήρωση της κατάληψης της Κρήτης.
Από το φθινόπωρο του 1941 παρατηρήθηκε αύξηση της αντιστασιακής δραστηριότητας [κατά των Γερμανών κατακτητών[1]] στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας. Στον νομό Κιλκίς δρούσε η μικρή αντιστασιακή ομάδα «Αθανάσιος Διάκος».
Μετά τον φόνο δύο Γερμανών στρατιωτικών – και τον τραυματισμό ενός τρίτου – σε ενέδρα, διατάχθηκε η επιβολή εκτεταμένων αντιποίνων[2]. Άλλωστε, είχε προηγηθεί η έκδοση μιας γενικής διαταγής από το αρχηγείο της Βέρμαχτ (Wehrmacht) στις 16 Σεπτεμβρίου 1941, η οποία θα ίσχυε για όλες τις χώρες της κατεχόμενης Ευρώπης. Σύμφωνα με αυτήν την διαταγή, η οποία αποσκοπούσε στην αποτροπή εμφάνισης αντιστασιακών κινημάτων, θα εκτελούντο 50 άμαχοι πολίτες για τον φόνο κάθε Γερμανού στρατιώτη.
Στην περιοχή του Κιλκίς οι γερμανικές δυνάμεις κατέστρεψαν τον Οκτώβριο του 1941 ολοσχερώς τα χωριά όπου έδρευαν τα μέλη των αντιστασιακών ομάδων (Άνω και Κάτω Κερδύλλια, Μεσόβουνο). Συγκεκριμένα, στις 17 Οκτωβρίου 1941 γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις περικύκλωσαν το χωριό Άνω Κερδύλλιο. Αφού ανάγκασαν όλους τους κατοίκους του χωριού να συγκεντρωθούν στην πλατεία, προχώρησαν σε διαχωρισμό των ενήλικων αρρένων από τις γυναίκες και τα παιδιά. Οι άντρες εκτελέστηκαν, συνολικά 138 άτομα, ενώ επίσης καταστράφηκαν αρκετά κτίσματα του χωριού. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας σημειώθηκαν εκτελέσεις 84 αμάχων πολιτών στο Κάτω Κερδύλλιο, ενώ ανάλογα περιστατικά σημειώθηκαν στις 20 Οκτωβρίου στο Καλόκαστρο, όπου απαγχονίστηκαν 12 άτομα, στις 23 Οκτωβρίου στο Μεσόβουνο, όπου εκτελέστηκαν 135 άτομα και στις 25 Οκτωβρίου στο Αμπελόφυτο, όπου εκτελέστηκαν 18 άτομα. Οι θάνατοι των αμάχων πολιτών από τις επιχειρήσεις αυτές ανήλθαν σε 389 άτομα, ενώ ένας μεγάλος αριθμός γυναικών και παιδιών αναγκάστηκε λόγω των συνθηκών να μετοικήσει σε άλλους οικισμούς.
____________________
[1] Το 1942 παρουσιάστηκε στο Βερολίνο μια γερμανική Λευκή Βίβλος με τον τίτλο «Παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου από μέρους των βρετανικών στρατιωτικών αρχών και του αστικού πληθυσμού της Κρήτης». Στην εν λόγω Βίβλο καταγγελλόταν, εκ μέρους των επιτιθέμενων Γερμανών, το σχετικά άγνωστο γεγονός του ακρωτηριασμού πτωμάτων Γερμανών αλεξιπτωτιστών – εισβολέων και η συνυπευθυνότητα των κατοίκων της νήσου, που συμμετείχαν στην προσπάθεια απόκρουσης της γερμανικής εισβολής.
[2] Η Γερμανική στρατιωτική παρουσία στην Ελλάδα υπήρξε αρχικά ήπια, καθώς οι Γερμανοί επιδίωκαν να κερδίσουν την συμπάθεια του ελληνικού πληθυσμού. Ο αρχικά ευμενής αυτός τόνος της γερμανικής κατοχής διαταράχτηκε οριστικά από τις βάναυσες πράξεις αντιποίνων [συνεπεία αντιστασιακής δραστηριότητας] εκ μέρους των δυνάμεων κατοχής, οι οποίες έλαβαν χώρα αμέσως μετά την ολοκλήρωση της κατάληψης της Κρήτης.
* Από τις μονογραφίες του περιοδικού "Στρατιωτική Ιστορία", 1939-1945 Εγκλήματα Πολέμου του Άξονα, σελ. 55, εκδόσεις Περισκόπιο