αυτοδιάθεση των πληροφοριών[1]Το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των πληροφοριών, το οποίο συνίσταται στην εξουσία του ατόμου να αποφασίζει αυτόνομα σχετικά με τη δημοσιοποίηση και τη χρήση των προσωπικών πληροφοριών που το αφορούν, δεν σημαίνει την απόλυτη και απεριόριστη κυριαρχία του ατόμου στα προσωπικά του στοιχεία. Οι πληροφορίες, ακόμη και όταν αναφέρονται σ’ ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, αποτελούν μια απεικόνιση της κοινωνικής πραγματικότητας, η οποία δεν είναι δυνατόν να ενταχθεί αποκλειστικά και μόνο στο συγκεκριμένο άτομο, στο οποίο αναφέρονται, οι πληροφορίες. Το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των πληροφοριών έχει ως σκοπό να εμποδίσει τη συλλογή και την επεξεργασία των πληροφοριών χωρίς προηγούμενη συναίνεση του ατόμου και να διασφαλίσει τη δυνατότητα δράσης και συμμετοχής του πολίτη, ώστε να καταστεί δυνατή η επικοινωνία που θεωρείται βασικό στοιχείο μιας ελεύθερης και δημοκρατικής κοινωνίας. Σε καμιά περίπτωση δεν επιτρέπεται η θεσμοποίηση της μη επικοινωνίας με την επίκληση κυριαρχικών δικαιωμάτων του ατόμου στο πληροφοριακό υλικό.
Στο πλαίσιο της σύγχρονης πληροφοριακής τεχνολογίας η διασφάλιση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης των πληροφοριών επιτυγχάνεται σε συνδυασμό με τη διαπίστωση, ότι οι πληροφορίες ενόψει των δυνατοτήτων της ηλεκτρονικής επεξεργασίας, αποδεσμεύονται και ανεξαρτητοποιούνται από τον αρχικό σκοπό για τον οποίο έχουν συλλέγει και συνεπώς τα προσωπικά δεδομένα δεν μπορούν να θεωρηθούν ασήμαντα ή μη ευαίσθητα, αφού ένα καθεαυτό στοιχείο είναι δυνατόν να αποκτήσει διαφορετική αξία και να πάψει ενδεχομένως να είναι ασήμαντο, ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο θα χρησιμοποιηθεί.
…
Το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των πληροφοριών είναι δυνατόν να περιορισθεί μόνο για λόγους υπέρτερου γενικού συμφέροντος. … Επιπλέον, η συλλογή και η επεξεργασία των πληροφοριών πρέπει να προβλέπεται ρητά …Δεν συμβιβάζεται με το σύνταγμα η αποθήκευση πληροφοριών για την επιδίωξη μη συγκεκριμένων σκοπών, δηλαδή απαγορεύεται τόσο η σώρευση πληροφοριών για την αντιμετώπιση μελλοντικών αναγκών (Datensammlung auf Vorrat), όσο και η συγκέντρωση πληροφοριών, που δεν θεωρούνται πρόσφορες για την επίτευξη του ειδικά καθορισμένου σκοπού. Η άντληση και η επεξεργασία των πληροφοριών είναι συνταγματικά προβληματική, όταν δεν συντρέχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις, ανεξάρτητα αν τα μέτρα που λαμβάνει το κράτος σχετικά με τη συλλογή των πληροφοριών έχουν ως σκοπό την προστασία των γενικών συμφερόντων.
[1] Αποστόλη Γέροντα, «Πληροφορική και Δίκαιο», σ. 251-252, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήναι – Κομοτηνή 1991.
