Στη δίνη του Πολέμουοι λεπτές στρατιωτικές και πολιτικές ισορροπίες και οι φιλοδοξίες των εμπλεκομένων[1]
Μετά την ήττα της Γαλλίας, η Ιταλία, η σύμμαχος της Γερμανίας, είχε αρχίσει μια μεγάλης κλίμακας «αρπαχτική κίνηση» (Pincer), ασκώντας πίεση στη δεσπόζουσα θέση της Αγγλίας στην Εγγύς Ανατολή, σκοπεύοντας στην αντικατάστασή της και στην δημιουργία μιας ιταλικής αυτοκρατορίας στην περιοχή. Η βρεττανική Σομαλία και οι γαλλικές κτήσεις στη Β. Αφρική αποσπάστηκαν από την επιρροή των δυτικών Συμμάχων, η διώρυγα του Σουέζ αποκλείστηκε και οι δυνάμεις του Άξονα απειλούσαν το Αγγλικό Προτεκτοράτο της Αιγύπτου, την γαλλική Εντολή στην Συρία, το Ιράκ και την Βαλκανική. Η Αγγλία είχε διαθέσει το 50% των τεθωρακισμένων της στο μέτωπο της Β. Αφρικής στην προσπάθειά της να προασπίσει την Αίγυπτο, αλλά χρειάστηκε να αντλήσει από το μέτωπο αυτό δυνάμεις προκειμένου να προασπίσει την Ελλάδα, έναντι των Ιταλών εισβολέων. Η βρεττανική κάλυψη ήταν παντού ανεπαρκής.
Το 1940 έγινε ολοφάνερο ότι τα σχέδια του Μουσολίνι ήταν εξαιρετικά φιλόδοξα, ότι τα στρατεύματά του δεν θα έφταναν στον στόχο τους και ότι ο Ιταλός σύμμαχος είχε καταστεί παθητικό μάλλον για τον Χίτλερ, παρά κεφάλαιο. Ήδη, από τα τέλη του 1940 και στις αρχές του 1941 οι Άγγλοι εξαπέλυσαν μιαν αντεπίθεση στην Κυρηναϊκή και ο Χίτλερ αναγκάστηκε να σχηματίσει το Σώμα της Αφρικής υπό τον στρατηγό Έρβιν Ρόμμελ για να βγάλει τους Ιταλούς από τον κυκεώνα που βρίσκονταν. Στα Βαλκάνια το ίδιο, οι επιχειρήσεις δεν μπορούσαν να προχωρήσουν χωρίς την γερμανική σύμπραξη. Τέσσερις μόλις εβδομάδες μετά την έναρξη της ιταλικής εισβολής στην Ελλάδα η όλη επιχείρηση είχε σκοντάψει. Ο Χίτλερ αναγκαζόταν να επέμβει εκεί και στην Γιουγκοσλαβία, διαθέτοντας στρατιωτικές δυνάμεις, προκειμένου να σταθεροποιηθεί[2] το βαλκανικό μέτωπο.
Για τους Άγγλους η εκδίωξή τους από την Ελλάδα, της οποίας της ανεξαρτησία είχαν επανειλημμένα εγγυηθεί, ήταν μια οδυνηρή εμπειρία. Μετά την αποτυχία του Τσώρτσιλ στην Νορβηγία και την παρά λίγο πανωλεθρία στην Δουνκέρκη, αυτή ήταν η Τρίτη φορά που Άγγλοι στρατιώτες αναγκάζονταν να αποσυρθούν ηττημένοι, γεγονός που καταρράκωνε βαθύτατα το ηθικό του έθνους. Επιπλέον, η λωρίδα της ερήμου δυτικά της Αιγύπτου είχε και πάλι χαθεί, την άνοιξη του 1941. Το Τομπρούκ και η Κρήτη κινδύνευαν σοβαρά. Κι όμως η γενική κατάσταση για την Αγγλία, στα μέτωπα ξηράς, δεν ήταν και τόσο σοβαρή. Ο Χίτλερ είχε αναγκαστεί να δεσμεύσει μέρος των δυνάμεών του στην Αφρική και στα Βαλκάνια, ο Ιταλός σύμμαχός του είχε στρατιωτικά ταπεινωθεί και ο πόλεμος κατά της Αγγλίας φαινόταν να συνεχίζεται δίχως εμφανή προοπτική νίκης.
[1] Υπό το βλέμμα ενός Γερμανού, Wolf Rudiger Hess, «Ο πατέρας μου Ρούντολφ Ες», εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα – Γιάννενα 2002.
[2] εκκαθαριστεί
