Η ιστορία διδάσκει πως...επαναλαμβάνεται
Εν έτει 2007 οι απειλές υγειονομικού χαρακτήρα που επικρέμονται επάνω μας σαν την Δαμόκλειο Σπάθη είναι πολλές και δυστυχώς οι υγειονομικοί μας μηχανισμοί παρουσιάζονται ελάχιστα προετοιμασμένοι.
Στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα οι Σάββας, Καρδαμάτης και Κοπανάρης κορυφαίοι Έλληνες ειδικοί παρατήρησαν αφενός αδιαφορία στην πρόοδο της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα και αφετέρου καθυστέρηση στην αντίστοιχη ευρωπαϊκή εξέλιξη. Έκαναν μεγάλες προσπάθειες για την ανάπτυξη καταλληλότερης υγειονομικής οργάνωσης και την σύσταση Σχολής Δημόσιας Υγείας των θερμών Χωρών, όμοιας με τα λίγα υπάρχοντα ευρωπαϊκά παραδείγματα [1900-1905]. Με τον Σάββα ξεκίνησε ο αγώνας περιστολής των «ελογενών νόσων» και κορυφώθηκε με την δημιουργία από τον Ελευθέριο Βενιζέλο της πολλαπλώς αμφισβητούμενης Υγειονομικής Σχολής Αθηνών [ΥΣΑ] η οποία στην πορεία κατόρθωσε να εκριζώσει την ελονοσία από την χώρα. Ο Καρδαμάτης έθεσε με επιμονή το όλο πρόβλημα της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα τόσο στο υπόμνημά του προς την Βουλή [1907], όσο και στην αλληλογραφία του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο [1917].
Στο τελευταίο έργο του [Fleau de la Race Greque («η μάστιγα της Ελληνικής φυλής», 1934, De L’Ecole Nationale de la Grece pour l’etude des maladies Palustre (της Ελληνικής Εθνικής Σχολής Μελέτης των ελογενών ασθενειών)] αναλύει τα ελαττώματα των Ελλήνων με αναφορές, μεταξύ άλλων, στις πολιτικές αψιμαχίες, στην αποψίλωση των δασών και την καταστροφή τους από τις πυρκαϊές, καθώς και στον παράγοντα άνθρωπο. Συμπεραίνει ότι η αντιμετώπιση των φοβερών απειλών και η εξάλειψη των αδυναμιών απαιτούν βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, συνεχή στήριξη των προσπαθειών, πάθος και πατριωτισμό, καθώς και εμπειρία σφυρηλατημένη στην σκληρή πραγματικότητα.
_____________________
απόσπασμα από άρθρο του ομ. καθηγητή της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, Τζέφρεϋ Λέβετ
