Οι αδυναμίες του κεφαλαιοκρατικού συστήματος
και ο φόβος της επανάληψης της ιστορίας
_____________________
Το 1929 η παγκόσμια οικονομία δέχτηκε ένα σοβαρό πλήγμα. Κύρια αιτία ο άκρατη κεφαλαιοκρατική αναζήτηση ολοένα και περισσοτέρων κερδών. Οι επιπτώσεις, σε παγκόσμια κλίμακα, είναι ραγδαίες και συγκλονιστικές. Ο παγκόσμιος πολιτικός χάρτης, μέσα σε ελάχιστα χρόνια αλλάζει άρδην.
Η ανισορροπία στην οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών προκαλεί μια αλυσιδωτή αντίδραση, που παρόμοιά της δεν είχε γνωρίσει στο παρελθόν η ανθρωπότητα. Η άμετρη υπερπαραγωγή πρώτων υλών, καθώς και γεωργικών προϊόντων είχε ως αποτέλεσμα την πτώση των τιμών και την μείωση της αγοραστικής δύναμης των αγροτών, που την δεδομένη χρονική περίοδο κατέχουν βαρύνουσα θέση στην αμερικανική οικονομία. Παράλληλα, υπεραισιόδοξες ή ίσως άκριτες βιομηχανικές επενδύσεις σε τομείς όπως η παραγωγή αυτοκινήτων και ηλεκτρικών συσκευών περιπλέκουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση, την στιγμή που η αγοραστική δύναμη των πολιτών φθίνει.
Τον Οκτώβριο του 1929 οι ψευδαισθήσεις διαλύονται και γίνεται αντιληπτό ότι η βιομηχανική παραγωγή ξεπερνά, κατά πολύ, τη ζήτηση της αγοράς. Η κατάρρευση της χρηματιστηριακής αγοράς της Γουώλ Στρητ συγκλονίζει την ψευδεπίγραφα ακμαία αμερικανική οικονομία. Σε ελάχιστο χρόνο, συνολικά 40.000.000.000 δολάρια, έχουν εξανεμιστεί. Οι επενδυτές, μεγάλοι και μικροί, βρίσκονται αντιμέτωποι με το απόλυτο χάος. Η δεινή περίοδος ύφεσης που ακολουθεί δεν είναι παρά ο προάγγελος των δεινών που θα επακολουθήσουν στο πολιτικό σκηνικό της ρημαγμένης απ’ τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο γηραιάς ηπείρου.
Την δεδομένη χρονική περίοδο, το γερμανικό εμπόριο υστερούσε κατά 25% σε σχέση με την προπολεμική περίοδο, ενώ το βρετανικό κατά 50%. Ο αμερικανικός προστατευτισμός και η εμμονή στη αποπληρωμή του συνόλου των δανείων που είχαν δοθεί στις ευρωπαϊκές χώρες επιδείνωνε ακόμη περισσότερο την κατάσταση, καθώς αποστράγγιζε την όποια διαφαινόμενη ικμάδα των υπό ανάκαμψη, αλλά σε κρίση, ευρωπαϊκών οικονομιών, ελαχιστοποιώντας έτσι την όποια ελπίδα άμεσης ανάκαμψης και απελπίζοντας, ταυτόχρονα, ακόμα περισσότερο τους εξαθλιωμένους πολίτες. Οι χώρες που επλήγησαν πρώτες ήταν οι ηττημένες του πρώτου πολέμου, Αυστρία και Γερμανία. Την εποχή εκείνη, οι οικονομίες τους παρέμεναν δέσμιες του εξωτερικού δανεισμού. Οι νικητές του πολέμου και δανειστές των ηττημένων απαίτησαν την άμεση αποπληρωμή των χρεών τους. Συνέπεια της άκριτης αυτής πολιτικής υπήρξε η εξάπλωση του πανικού, δια μέσου των χειμαζομένων χρηματιστηριακών κύκλων, σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο.
Η αλυσιδωτή κατάρρευση επιχειρήσεων και τραπεζών προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια οικονομική ύφεση. Στην κορύφωση της κρίσης (1933) οι άνεργοι έφθαναν τα 30.000.000. Ο δρόμος για την επικράτηση του φασισμού είχε ανοίξει.
και ο φόβος της επανάληψης της ιστορίας
_____________________
Το 1929 η παγκόσμια οικονομία δέχτηκε ένα σοβαρό πλήγμα. Κύρια αιτία ο άκρατη κεφαλαιοκρατική αναζήτηση ολοένα και περισσοτέρων κερδών. Οι επιπτώσεις, σε παγκόσμια κλίμακα, είναι ραγδαίες και συγκλονιστικές. Ο παγκόσμιος πολιτικός χάρτης, μέσα σε ελάχιστα χρόνια αλλάζει άρδην.
Η ανισορροπία στην οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών προκαλεί μια αλυσιδωτή αντίδραση, που παρόμοιά της δεν είχε γνωρίσει στο παρελθόν η ανθρωπότητα. Η άμετρη υπερπαραγωγή πρώτων υλών, καθώς και γεωργικών προϊόντων είχε ως αποτέλεσμα την πτώση των τιμών και την μείωση της αγοραστικής δύναμης των αγροτών, που την δεδομένη χρονική περίοδο κατέχουν βαρύνουσα θέση στην αμερικανική οικονομία. Παράλληλα, υπεραισιόδοξες ή ίσως άκριτες βιομηχανικές επενδύσεις σε τομείς όπως η παραγωγή αυτοκινήτων και ηλεκτρικών συσκευών περιπλέκουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση, την στιγμή που η αγοραστική δύναμη των πολιτών φθίνει.
Τον Οκτώβριο του 1929 οι ψευδαισθήσεις διαλύονται και γίνεται αντιληπτό ότι η βιομηχανική παραγωγή ξεπερνά, κατά πολύ, τη ζήτηση της αγοράς. Η κατάρρευση της χρηματιστηριακής αγοράς της Γουώλ Στρητ συγκλονίζει την ψευδεπίγραφα ακμαία αμερικανική οικονομία. Σε ελάχιστο χρόνο, συνολικά 40.000.000.000 δολάρια, έχουν εξανεμιστεί. Οι επενδυτές, μεγάλοι και μικροί, βρίσκονται αντιμέτωποι με το απόλυτο χάος. Η δεινή περίοδος ύφεσης που ακολουθεί δεν είναι παρά ο προάγγελος των δεινών που θα επακολουθήσουν στο πολιτικό σκηνικό της ρημαγμένης απ’ τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο γηραιάς ηπείρου.
Την δεδομένη χρονική περίοδο, το γερμανικό εμπόριο υστερούσε κατά 25% σε σχέση με την προπολεμική περίοδο, ενώ το βρετανικό κατά 50%. Ο αμερικανικός προστατευτισμός και η εμμονή στη αποπληρωμή του συνόλου των δανείων που είχαν δοθεί στις ευρωπαϊκές χώρες επιδείνωνε ακόμη περισσότερο την κατάσταση, καθώς αποστράγγιζε την όποια διαφαινόμενη ικμάδα των υπό ανάκαμψη, αλλά σε κρίση, ευρωπαϊκών οικονομιών, ελαχιστοποιώντας έτσι την όποια ελπίδα άμεσης ανάκαμψης και απελπίζοντας, ταυτόχρονα, ακόμα περισσότερο τους εξαθλιωμένους πολίτες. Οι χώρες που επλήγησαν πρώτες ήταν οι ηττημένες του πρώτου πολέμου, Αυστρία και Γερμανία. Την εποχή εκείνη, οι οικονομίες τους παρέμεναν δέσμιες του εξωτερικού δανεισμού. Οι νικητές του πολέμου και δανειστές των ηττημένων απαίτησαν την άμεση αποπληρωμή των χρεών τους. Συνέπεια της άκριτης αυτής πολιτικής υπήρξε η εξάπλωση του πανικού, δια μέσου των χειμαζομένων χρηματιστηριακών κύκλων, σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο.
Η αλυσιδωτή κατάρρευση επιχειρήσεων και τραπεζών προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια οικονομική ύφεση. Στην κορύφωση της κρίσης (1933) οι άνεργοι έφθαναν τα 30.000.000. Ο δρόμος για την επικράτηση του φασισμού είχε ανοίξει.
