το δημογραφικό πρόβλημα

«Άνδρες γαρ πόλις και ου τείχη
ουδέ νήες ανδρών κεναί»*

[Θουκυδίδης, βιβλ. Η΄, παρ. 77]

Η άρνηση του παιδιού, δημιούργημα της υποβάθμισης του παγκόσμιου βιολογικού θεσμού της οικογένειας, της μαζικής μετανάστευσης και της αθρόας συγκέντρωσης στα μεγάλα αστικά κέντρα, είναι συνυφασμένη με εθνικές αναταραχές και εξασθένιση της εθνικής άμυνας της χώρας.

Η δημογραφική ανισορροπία μεταξύ γειτονικών κρατών, μεταξύ ομάδων θρησκειών ή εθνοτήτων που συμβιούν στο εσωτερικό μιας χώρας, τείνει αργά ή γρήγορα να καλυφθεί ειρηνικά ή βίαια με την επικράτηση εκείνου που διαθέτει ισχυρότερες δημογραφικές δυνάμεις και αν ακόμα, προκειμένου περί κρατών, δεν διαθέτει υπεροχή στην πολεμική τέχνη.

Ιστορικές μαρτυρίες

Κατά Θουκυδίδη, ο πληθυσμός είναι το πιο ουσιαστικό στοιχείο μιας Πολιτείας και όχι απλώς και μόνον ο αμυντικός εξοπλισμός.

Υποστηρίζεται ότι η τεκνοποιία συνδέεται με δύο οφέλη : την άμυνα της χώρας και την προστασία από την ερήμωση του εδάφους. Για τους λόγους αυτούς όσοι φέρνουν στον κόσμο παιδιά δικαιούνται περισσότερων πολιτικών δικαιωμάτων από τους άτεκνους. Οι πρώτοι θέτουν σε κίνδυνο και τα παιδιά τους όταν απειλείται η ελευθερία και η ανεξαρτησία της χώρας[1] και όχι μόνο τον εαυτό τους.

Δυόμισυ χιλιάδες χρόνια, από την δραματική μαρτυρία του Πολύβιου του Μεγαλοπολίτη που έχει ήδη αναφερθεί ως μάρτυρας[2] της υπογεννητικότητας – γήρανσης της κλασσικής Ελλάδας και της υποταγής της στην δημογραφικά εύρωστη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, οι μέχρι σήμερα αντίστοιχες μαρτυρίες αφθονούν.

Κατά τον Μεσαίωνα, τον 14ο και 15ο αιώνα, τα δημογραφικά κενά, που δημιούργησε η μαύρη πανώλη, κάλυπτε η αλβανική μετανάστευση[3] και ο εξισλαμισμός σ’ ολόκληρο τον ελληνικό χώρο ως τα νησιά του Αιγαίου. Η δημογραφική εξασθένιση του Βυζαντίου και η δημογραφική υπεροχή των μουσουλμάνων υπήρξε ουσιαστικός συντελεστής της εξαφάνισής του το 1453[4].

Αντίθετα, η δημογραφική ανάκαμψη του 18ου – 19ου αιώνα αποτελεί βασικό στήριγμα στην επανάσταση του 1770 κατά των Τούρκων και κύριο παράγοντα για την εθνική εξέγερση του ’21.
_________________

*"το Δημογραφικό Πρόβλημα της Ελλάδος, Υπογεννητικότητα και Γήρανση του Πληθυσμού", Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 1990
[1] Κωνσταντίνος Χολέβας, «Δημογραφικές Επισημάνσεις του Θουκυδίδου», Καθημερινή 21/08/1988
[2] Νίκος Πολύζος, Δημογραφική Πρόκληση : Υπογεννητικότητα και Δημογραφική Γήρανση στην Ελλάδα, Αθήνα : Εξάντας, 1981, σ. 118-119
[3] Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Πληθυσμός και Οικισμοί της Πελοποννήσου, Αθήνα : Ιστορικό Αρχείο, Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδας, 1985, σ. 68-99.
[4] Γεώργιος Τενεκίδης : «Πληθυσμιακές παράμετροι του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Νέα Στοιχεία του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών», πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, 1988, τόμος 63.