Με αφορμή τις τουρκικές βουλευτικές εκλογές
__________________
Τα αποσπάσματα που ακολουθούν[1] παρουσιάζουν γλαφυρά και μέσα από τις πηγές την «γόνιμη και δημιουργική» συνεισφορά του τουρκικού παράγοντα στην υπόθεση της ανάπτυξης του ελληνικού πολιτισμού. Αφιερώνονται στον σύγχρονο πρωτεργάτη της πολιτικής της Ελληνοτουρκικής φιλίας, καθώς και στους οπαδούς της πολιτικής τής πορείας της γείτονος προς την Ευρώπη[2]
«…μετά την πτώση της Πόλης σημειώθηκαν δραματικές και ριζικές αλλαγές, όχι μόνο στον χάρτη, αλλά και στον χώρο της παιδείας. Κατά την επιγραμματική διατύπωση του Κοντογιάννη «κατά τους δύο πρώτους από της αλώσεως αιώνας βαθεία επεκράτησεν αμάθεια εν απάσαις ταις ηπειρωτικαίς χώραις και παντελής, σχεδόν, εκπαιδευτηρίων έλλειψις[3]». Η άγνοια και η δουλεία έφεραν την αμφιβολία και την δεισιδαιμονία, που συσκότισαν τις ανατάσεις των «αιχμαλώτων»[4], ενώ η απώλεια της ελευθερίας των, που ήταν γι’ αυτούς το «φως των οφθαλμών των» εσήμαινε και απώλεια του μέσου για την γνώση της διαφοράς μεταξύ δούλου και ελευθέρου, για την γνώση δηλαδή της ελευθερίας σε σχέση προς την δουλεία, προκειμένου να μισήσει η πρώτη την δεύτερη και να στραφεί εναντίον της.
…Οι επιστήμες, που, κατά τον ανώνυμο συγγραφέα της Ελληνικής Νομαρχίας, άνθιζαν προηγουμένως, άρχισαν να μαραίνωνται, τα σχολεία να σφαλίζονται, οι διδάσκαλοι να μωραίνωνται και η αλήθεια με την φιλοσοφία να εξορίζονται[5].
Ο Williams Eton μας προσφέρει τις προσωπικές του εμπειρίες … Εκεί που άλλοτε ανθούσε η σοφία απλώνεται τώρα «παχύτατον» και «χειροπιαστό» το σκότος της αμάθειας «εις όλον το Ελληνικόν γένος». Τα μικρά και «διψαλέα λυχνάρια, τα οποία έστεκαν αραιότατα εις το μέσον του … δεν ηδύναντο να το διασχίσωσι[6]».
__________________
Τα αποσπάσματα που ακολουθούν[1] παρουσιάζουν γλαφυρά και μέσα από τις πηγές την «γόνιμη και δημιουργική» συνεισφορά του τουρκικού παράγοντα στην υπόθεση της ανάπτυξης του ελληνικού πολιτισμού. Αφιερώνονται στον σύγχρονο πρωτεργάτη της πολιτικής της Ελληνοτουρκικής φιλίας, καθώς και στους οπαδούς της πολιτικής τής πορείας της γείτονος προς την Ευρώπη[2]
«…μετά την πτώση της Πόλης σημειώθηκαν δραματικές και ριζικές αλλαγές, όχι μόνο στον χάρτη, αλλά και στον χώρο της παιδείας. Κατά την επιγραμματική διατύπωση του Κοντογιάννη «κατά τους δύο πρώτους από της αλώσεως αιώνας βαθεία επεκράτησεν αμάθεια εν απάσαις ταις ηπειρωτικαίς χώραις και παντελής, σχεδόν, εκπαιδευτηρίων έλλειψις[3]». Η άγνοια και η δουλεία έφεραν την αμφιβολία και την δεισιδαιμονία, που συσκότισαν τις ανατάσεις των «αιχμαλώτων»[4], ενώ η απώλεια της ελευθερίας των, που ήταν γι’ αυτούς το «φως των οφθαλμών των» εσήμαινε και απώλεια του μέσου για την γνώση της διαφοράς μεταξύ δούλου και ελευθέρου, για την γνώση δηλαδή της ελευθερίας σε σχέση προς την δουλεία, προκειμένου να μισήσει η πρώτη την δεύτερη και να στραφεί εναντίον της.
…Οι επιστήμες, που, κατά τον ανώνυμο συγγραφέα της Ελληνικής Νομαρχίας, άνθιζαν προηγουμένως, άρχισαν να μαραίνωνται, τα σχολεία να σφαλίζονται, οι διδάσκαλοι να μωραίνωνται και η αλήθεια με την φιλοσοφία να εξορίζονται[5].
Ο Williams Eton μας προσφέρει τις προσωπικές του εμπειρίες … Εκεί που άλλοτε ανθούσε η σοφία απλώνεται τώρα «παχύτατον» και «χειροπιαστό» το σκότος της αμάθειας «εις όλον το Ελληνικόν γένος». Τα μικρά και «διψαλέα λυχνάρια, τα οποία έστεκαν αραιότατα εις το μέσον του … δεν ηδύναντο να το διασχίσωσι[6]».
___________________
[1] Λεωνίδα Μπαρτζελιώτη, «Φιλοσοφία και Επιστήμη», Εκδόσεις Καρδαμίτσα, Αθήνα 1991, σελ. 49-50.
[2] K. Popper, «Από ιστορική άποψη οι δυτικές επιστήμες έχουν προέλθει από τις φιλοσοφικές θεωρήσεις των Ελλήνων για τον κόσμο, για την τάξη του κόσμου», How I see Philosophy, Philosophers on their own work. FISP, Berne, Peter Lang, 1967, τομ. 3, σελ. 144.
[3] Π.Μ. Κοντογιάννη, Οι Έλληνες κατά τον πρώτον επί Αικατερίνης Β΄ Ρωσσοτουρκικόν πόλεμον (1768-1774).
[4] «ένα πολύ μεγάλο μέρος του έθνους», γράφει ο Κοραής, «θεωρούσε εαυτό ως αιχμάλωτο πολέμου και ποτέ ως υπόδουλο». Memoire sur l’ etat actuel de la civilization dans la Grece, Paris 1803, σελ. 11.
[5] Κ. Σαθά, Τουρκοκρατούμενη Ελλάς 1453-1821, Αθήνησι 1869, σελ. 645
[6] Κ. Κούμα, Ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων από των αρχαιοτάτων χρόνων έως των ημερών μας… Εν Βιέννη Αυστρίας 1832, τομ. 12, σελ. 534.
[1] Λεωνίδα Μπαρτζελιώτη, «Φιλοσοφία και Επιστήμη», Εκδόσεις Καρδαμίτσα, Αθήνα 1991, σελ. 49-50.
[2] K. Popper, «Από ιστορική άποψη οι δυτικές επιστήμες έχουν προέλθει από τις φιλοσοφικές θεωρήσεις των Ελλήνων για τον κόσμο, για την τάξη του κόσμου», How I see Philosophy, Philosophers on their own work. FISP, Berne, Peter Lang, 1967, τομ. 3, σελ. 144.
[3] Π.Μ. Κοντογιάννη, Οι Έλληνες κατά τον πρώτον επί Αικατερίνης Β΄ Ρωσσοτουρκικόν πόλεμον (1768-1774).
[4] «ένα πολύ μεγάλο μέρος του έθνους», γράφει ο Κοραής, «θεωρούσε εαυτό ως αιχμάλωτο πολέμου και ποτέ ως υπόδουλο». Memoire sur l’ etat actuel de la civilization dans la Grece, Paris 1803, σελ. 11.
[5] Κ. Σαθά, Τουρκοκρατούμενη Ελλάς 1453-1821, Αθήνησι 1869, σελ. 645
[6] Κ. Κούμα, Ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων από των αρχαιοτάτων χρόνων έως των ημερών μας… Εν Βιέννη Αυστρίας 1832, τομ. 12, σελ. 534.
