Η πρώτη βιομηχανική[1] δραστηριότητα του ανθρώπου
Το αρχαιότερο γνωστό δείγμα «εργοστασίου», που προοριζόταν για ευρείας κλίμακος παραγωγή, απεκαλύφθη, στα μέσα του 20ου αιώνα, από τον αρχαιολόγο Γκράχαμ Κλάρκ στο Σταρ Καρρ του Γιορκσάιρ της Αγγλίας. Εδώ ο μεσολιθικός άνθρωπος έστησε μια πλατφόρμα (περίπου 230 τμ) στις όχθες μιας εξαφανισμένης σήμερα λίμνης και πάνω εκεί εγκατέστησε μια αλυσίδα συναρμολόγησης, για την κατασκευή εργαλείων και όπλων.
Η πλατφόρμα ήταν κατασκευασμένη από σημύδες και χαμόκλαδα, που είχαν στοιβαχθεί κατά επάλληλα στρώματα πάνω στην βαλτώδη λάσπη και στερεοποιηθεί με λίθους και πηλό. Οι τρεις πλευρές της περιβάλλονταν από νερό.
Οι μεσολιθικοί τεχνίτες μούσκευαν τα υλικά (κέρατα ελαφιών και ζαρκαδιών) και τα μαλάκωναν ώστε να μπορούν να κοπούν και να σμιλευτούν. Από τα κέρατα κατασκεύαζαν αιχμές ακοντίων, εγχειρίδια, ξέστρα βυρσοδεψίας και αξίνες, καθώς και καλύπτρες, που χρησιμοποιούσαν οι κυνηγοί ως προκάλυμμα, όταν έστηναν ενέδρες στα ελάφια.
Κατασκεύαζαν, επίσης, μικρόλιθους, μια μεσολιθική εφεύρεση, που συνίστατο στην προσαρμογή στα βέλη[2] και στα ακόντια ακίδων από μικρές τριγωνικές σχίζες πυρόλιθου. Τα εργαλεία που κατασκευάζονταν στο Σταρ Καρρ καθρέφτιζαν τον αλλαγμένο τρόπο διαβιώσεως του ανθρώπου στο εύκρατο μεταπαγετώδες κλίμα.
___________________
[1] «Η εποποιία του ανθρώπου», Life, σελ. 49-50, το βιβλίο βασίστηκε σε μια σειρά από άρθρα, που δημοσιεύτηκαν στο Λάιφ από το 1955 έως το 1957.
[2] Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πότε και πού πρωτοεμφανίστηκε το τόξο και το βέλος. Πιθανόν να εφευρέθηκε στην Βόρεια Αφρική, κατά τους νεοπαλαιολιθικούς χρόνους. Κατά τη διάρκεια της μεσολιθικής εποχής η χρήση τους εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη. Το τόξο και το βέλος παρέμειναν τα αποτελεσματικότερα φορητά όπλα του ανθρώπου, έως την στιγμή της εμφάνισης και τελειοποίησης του τουφεκιού.
Το αρχαιότερο γνωστό δείγμα «εργοστασίου», που προοριζόταν για ευρείας κλίμακος παραγωγή, απεκαλύφθη, στα μέσα του 20ου αιώνα, από τον αρχαιολόγο Γκράχαμ Κλάρκ στο Σταρ Καρρ του Γιορκσάιρ της Αγγλίας. Εδώ ο μεσολιθικός άνθρωπος έστησε μια πλατφόρμα (περίπου 230 τμ) στις όχθες μιας εξαφανισμένης σήμερα λίμνης και πάνω εκεί εγκατέστησε μια αλυσίδα συναρμολόγησης, για την κατασκευή εργαλείων και όπλων.
Η πλατφόρμα ήταν κατασκευασμένη από σημύδες και χαμόκλαδα, που είχαν στοιβαχθεί κατά επάλληλα στρώματα πάνω στην βαλτώδη λάσπη και στερεοποιηθεί με λίθους και πηλό. Οι τρεις πλευρές της περιβάλλονταν από νερό.
Οι μεσολιθικοί τεχνίτες μούσκευαν τα υλικά (κέρατα ελαφιών και ζαρκαδιών) και τα μαλάκωναν ώστε να μπορούν να κοπούν και να σμιλευτούν. Από τα κέρατα κατασκεύαζαν αιχμές ακοντίων, εγχειρίδια, ξέστρα βυρσοδεψίας και αξίνες, καθώς και καλύπτρες, που χρησιμοποιούσαν οι κυνηγοί ως προκάλυμμα, όταν έστηναν ενέδρες στα ελάφια.
Κατασκεύαζαν, επίσης, μικρόλιθους, μια μεσολιθική εφεύρεση, που συνίστατο στην προσαρμογή στα βέλη[2] και στα ακόντια ακίδων από μικρές τριγωνικές σχίζες πυρόλιθου. Τα εργαλεία που κατασκευάζονταν στο Σταρ Καρρ καθρέφτιζαν τον αλλαγμένο τρόπο διαβιώσεως του ανθρώπου στο εύκρατο μεταπαγετώδες κλίμα.
___________________
[1] «Η εποποιία του ανθρώπου», Life, σελ. 49-50, το βιβλίο βασίστηκε σε μια σειρά από άρθρα, που δημοσιεύτηκαν στο Λάιφ από το 1955 έως το 1957.
[2] Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πότε και πού πρωτοεμφανίστηκε το τόξο και το βέλος. Πιθανόν να εφευρέθηκε στην Βόρεια Αφρική, κατά τους νεοπαλαιολιθικούς χρόνους. Κατά τη διάρκεια της μεσολιθικής εποχής η χρήση τους εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη. Το τόξο και το βέλος παρέμειναν τα αποτελεσματικότερα φορητά όπλα του ανθρώπου, έως την στιγμή της εμφάνισης και τελειοποίησης του τουφεκιού.
