η κρίσις εις την οικονομίαν[1]Το φαινόμενον της κρίσεως ενεφανίσθη πρωταρχικώς εις τον τομέα του οικονομικού βίου. Ακριβώς δε εκ του τομέως τούτου μετεφέρθη η χρησιμοποίησις του όρου κρίσις και εις τας άλλας πολιτιστικάς περιοχάς. Εις την οικονομίαν, ο όρος κρίσις νοείται όπως και εις την ιατρικήν, ως δηλωτικός σοβαράς οργανικής διαταραχής. Η εμφάνισις κρίσεων εις την περιοχήν της οικονομίας υπό την μορφήν της περιοδικής επαναλήψεως χρονολογείται από των αρχαιοτάτων χρόνων. Πρώτην περί αυτών ένδειξιν αποτελεί η εις την παλαιάν Διαθήκην αφήγησις περί του ονείρου των επτά ισχνών και των επτά παχειών αγελάδων το οποίον είδεν ο Φαραώ και ηρμήνευσεν ο Ιωσήφ. Κατά την νεωτέραν εποχήν το φαινόμενον των οικονομικών κρίσεων απέβη ως εκ της σημαντικότητός του, θέμα επισταμένης επιστημονικής ερεύνης. Ο άγγλος φιλόσοφος και οικονομολόγος Ουΐλιαμ Τζέβονς είχεν κατά τα μέσα του παρελθόντος αιώνος διατυπώσει την γνώμην ότι αι κρίσεις αύται συνδέονται με την περιοδικήν εμφάνισιν των ηλιακών κηλίδων. Το αστρονομικόν τούτο φαινόμενον επιδρά είπεν ο Τζέβονς επί της παραγωγικότητος των γηΐνων εδαφών, επιφέρει ανωμαλίαν εις την παραγωγήν των αγαθών ήτις είναι η αιτία των οικονομικών κρίσεων, των εμφανιζομένων περιοδικώς κατά διαστήματα μεταξύ 7 έως 11 ετών. Σήμερον η θεωρία του Τζέβονς έχει εγκαταλειφθή. Έχει όμως δημιουργηθή ιδιαίτερος κλάδος της οικονομικής επιστήμης, όστις έχει ως αποστολήν του να μελετά την εν γένει πορείαν της οικονομικής ζωής και να εξευρίσκη μέσα αντιμετωπίσεως των κατά καιρούς ανακυπτουσών διαταραχών. Οι οικονομολόγοι την ονομάζουν μάθησιν μελετώσαν την οικονομικήν συγκυρίαν, λαμβάνοντες τον όρον συγκυρίαν από την αστρονομίαν. Η προχώρησις του οικονομικού βίου αρνείται να υποταχθή εις εκ των προτέρων καθωρισμένην νομοτέλειαν. Παρουσιάζει απροβλέπτους εξελίξεις, αίτινες φυσικόν είναι να εμπνέουν ανησυχίας και να δημιουργούν ψυχολογίαν κρίσεως. Καταβάλλεται η προσπάθεια διά της λεγομένης σχεδιακής ορθολογιστικής οικονομίας να εξουδετερωθούν οι αστάθμητοι παράγοντες. Τούτο όμως δεν είναι δυνατόν να επιτευχθή πάντοτε. Η εξέλιξις της οικονομίας ανατρέπει λόγω των ανορθολογιστικών παραγόντων οίτινες της επηρεάζουν την ορθολογιστικήν πρόβλεψιν. Κατά την σύγχρονον εποχήν, ο έντονος αγών πεος επικράτησιν, ο διεξαγόμενος από τας κοσμοθεωρητικάς αντιθέσεις και τας αντιθέσεις των κοινωνικών τάξεων, και η ραγδαία προχώρησις της τεχνικής συντελούν ώστε ο παράγων της αβεβαιότητός να παρουσιάζεται εντονώτερος εις την οικονομικήν περιοχήν. Αι οικονομικάι κρίσεις επηρεάζουν κατ’ άμεσον τρόπον τας μεγάλας λαϊκάς μάζας, διότι πρόκειται περί συμμετοχής εις την απόλαυσιν αγαθών, άτινα είναι προσιτά εις μεγάλα πλήθη ανθρώπων. Εις την απόλαυσιν των πνευματικών αγαθών συμμετέχουν ολιγώτεροι άνθρωποι. Εις την απόλαυσιν των οικονομικών αγαθών συμμετέχουν πάντες οι άνθρωποι. Διά τούτο αι οικονομικάι κρίσεις είναι αμέσως αισθηταί, κατέστησαν εντόνως συνειδηταί και αποτελούν αντικείμενον ερεύνης από των αρχαιοτάτων χρόνων.
