Το κελεπούρι[i]
Το 2001 η Ελλάδα δεν ενδιαφέρει διόλου την «Γκόλντμαν Σαξ»,
που είναι απορροφημένη, την εποχή εκείνη, με τις αναδυόμενες χώρες, οι οποίες αρχίζουν να προσελκύουν
ορισμένες μεγάλες τράπεζες. Από την πλευρά της, η «Γκόλντμαν Σαξ ιντερνάτιοναλ»
ρίχνει το βάρος στη Γερμανία, στην Ανατολική Ευρώπη και στην Τουρκία. Η τράπεζα
δεν έχει θυγατρική στην Αθήνα. Οι ελληνικοί φάκελοι, κατά το παράδειγμα των
χρηματοδοτήσεων της εμπορικής ναυτιλίας, δουλεύονται στο Λονδίνο, όπου είναι
εγκατεστημένοι οι Έλληνες εφοπλιστές.
Το 1999, όταν αποφασίζεται η δημιουργία του ευρώ, η Ελλάδα
δεν μπορεί να προχωρήσει στο κοινό νόμισμα. Στα χαρτιά, οι όροι συμμετοχής στον
μηχανισμό είναι τα πολύ αυστηρά κριτήρια που διατυπώθηκαν στην Συνθήκη του Μάαστριχτ
: χρέος κάτω από το 60% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος και έλλειμμα
προϋπολογισμού κάτω από το 3%. Η Ελλάδα απέχει πολύ. … Ο επίτροπος για τις Οικονομικές
και Νομισματικές Υποθέσεις, ο Γάλλος Υβ Τιμπώ ντε Σιλγκί, ένας από τους αρχιτέκτονες
της μετάβασης στο ευρώ, ανάγει το όραμα της διεύρυνσης σε προσωπική υπόθεση. Άλλωστε,
όλες οι χώρες του νέου «κλαμπ» δεν τακτοποίησαν κάπως τα λογιστικά τους, ώστε
να πληρούν τα κριτήρια του Μάαστριχτ, ελαττώνοντας τα χρέη τους ; Μεταξύ κατεργαρέων,
ειλικρίνεια.
Η ελληνική κυβέρνηση ζητά από την «Γκόλντμαν Σαξ» να την
βοηθήσει να βρει τεχνάσματα, για να μπει στη ζώνη του ευρώ, λίγο μετά τη
δημιουργία του νέου νομίσματος. Η Αθήνα θέλει, κυρίως, να κρύψει την έκταση των
ελλειμμάτων της. Για να γίνει αυτό, οι σοσιαλιστές, με ηγέτη τον Κώστα Σημίτη,
έχουν την πρόθεση να απαλλαγούν από το βάρος των στρατιωτικών δαπανών … ώστε
αυτές να μην συμπεριλαμβάνονται στις δημόσιες δαπάνες.
Γιατί η «Γκόλνμαν Σαξ» να αρνηθεί μια τέτοια εντολή, με
υψηλή αμοιβή, και να μην κάνει ένα νομότυπο φτιασίδωμα ; Παρά τις συχνά
απρόβλεπτες δυσκολίες που παρουσιάζουν οι σχέσεις με τον χώρο της πολιτικής, η «βοήθεια»
προς τα κράτη βρίσκεται στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων των επενδυτικών
τραπεζών. Αν και οι ευρωπαϊκοί οίκοι έχουν την τάση να αφήνουν αυτού του είδους
τις συναλλαγές για τα γραφεία των ειδικών λογιστών, οι αμερικανοί συνάδελφοί τους
παρέχουν, συχνά, και με κάθε νομιμότητα αυτού του τύπου τις υπηρεσίες. Και άλλες
χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσέφυγαν στην «τεχνογνωσία» των μεγάλων
χρηματοοικονομικών οργανισμών για να «βελτιστοποιήσουν» την εικόνα των εθνικών τους
λογαριασμών. Η Ιταλία έκανε ακριβώς το ίδιο με την αμερικανική τράπεζα «Τζι Πι
Μόργκαν».
Για την «Γκόλντμαν Σαξ» η Ελλάδα γίνεται ξαφνικά μάννα εξ
ουρανού. Πώς να μην δουν ότι μια μικρή χώρα με αδύναμη τραπεζική υποδομή,
στοιχειώδεις στατιστικές των δημοσιονομικών και με ανθούσα παραοικονομία, που
καθιστά προβληματική της είσπραξη φόρων και δασμών, αποτελεί κελεπούρι .
…
Η διαφορά μεταξύ των αγορών που γίνονται για να «υπάρχει
κάλυψη» – τα περίφημα ΣιΝτιΕς – και
εκείνων με καθαρά κερδοσκοπικό σκοπό είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί. Αλλά, τι
σημασία έχει, αφού στην ελληνική υπόθεση όλος ο κόσμος βγαίνει κερδισμένος ; Το
κόλπο δίνει τη δυνατότητα στην Αθήνα να εξαφανίσει προσωρινά τα δισεκατομμύρια
ευρώ του χρέους ως διά μαγείας. Από την πλευρά της η «Γκόλντμαν Σαξ»
επωφελείται από τα μεγάλα περιθώρια κέρδους …
Μακροπρόθεσμα, όμως, οι τόκοι που θα δίνει το ελληνικό
κράτος αποκαλύπτονται βαρύτεροι από εκείνους ενός απλού τραπεζικού δανείου. Θα
κουβαλά το βάρος αυτής της υπογραφής για μεγάλο χρονικό διάστημα.
[i] Από το
βιβλίο του Γάλλου δημοσιογράφου Μάρκ Ρως «η τράπεζα», σ.σ. 21 κ.επ., εκδόσεις
Μεταίχμιο 2010
