η ... Ιστορία ... επαναλαμβάνεται

«Προστάτιδες» Δυνάμεις[1]

Λέω πως μπήκαμε τώρα στο νόημα. Κείνο που από την αρχή του Εικοσιένα γύρεψε η Αγγλία, «η φιλοτουρκοτάτη και η μισελληνικωτάτη των ευρωπαϊκών δυνάμεων», όπως παραδέχεται κι ο Καρολίδης[2], ήτανε με ποιόν τρόπο θα μπόδιζε τη Ρωσία να κηρύξει τον πόλεμο στην Τουρκία και να λύσει, έτσι, δυναμικά το ελληνικό ζήτημα. Για να προλάβει, λοιπόν, ο Τζωρτζ Κάνινγκ κάθε μονόπλευρη ενέργεια της Ρωσίας έπειτα από το θάνατο του αυτοκράτορα Αλέξανδρου, έστειλε, την άνοιξη του 1826, στην Πετρούπολη τον Ουέλιγκτον να συγχαρεί, τάχατες, τον Νικόλαο για την ανάρρησή του στον θρόνο, στην πραγματικότητα όμως για να τον δεσμεύσει πάνω στο ελληνικό ζήτημα. Στην κουβέντα που είχαν, ο Νικόλαος είπε στον δούκα :

- Η Τουρκία είναι άρρωστη. Τι θα γίνει έπειτα από το θάνατό της ; Τι θα κάνουμε την κληρονομιά που θ’ αφήσει ;

- Μεγαλειότατε, του απαντάει ο Ουέλιγκτον, το ζήτημα της κληρονομιάς θα μπορούσαμε εύκολα να το κανονίσουμε, εάν υπήρχαν στην Τουρκία δύο Κωνσταντινούπολες[3].

Τη μια θα την έπαιρνε η Αγγλία, την άλλη η Ρωσία κι έτσι όλα θα διορθώνονταν.

Στις 4 του Απρίλη 1826, ο Ουέλιγκτον υπόγραφε στην Πετρούπολη το πρώτο αγγλορωσικό πρωτόκολλο για το ελληνικό ζήτημα. Σύμφωνα μ’ αυτό, οι δυο Δυνάμεις παίρνανε πάνω τους να προτείνουν στη Μεγάλη Πόρτα συμβιβασμό, με τον όρο πως το μικρό ελληνικό κράτος που θα δημιουργούσαν θα ‘τανε «εξάρτημα» της Τουρκίας και θα πλέρωνε φόρο υποτέλειας στο ντοβλέτι.

Ο Μέτερνιχ ονόμασε το πρωτόκολλο αυτό «θνησιγενές τέκνον» κι ο κόντες Γρέππης έγραφε:

«Πολλοί επίστευον ότι εκ των συμβαλλομένων Δυνάμεων η μία ηπατάτο υπό της ετέρας, αλλ’ ηγνόουν ποτέρα η φενακίζουσα και ποτέρα η φενακιζομένη»[4]

Η Τουρκία, έπειτα από συμβουλές που της έδωσε η Αυστρία, ούτε καν καταδέχτηκε ν’ απαντήσει στην πρόταση συμβιβασμού που της έκανε η Αγγλία για λογαριασμό δικό της και της Ρωσίας.

«Ο Κάνιγκ τότε», όπως σωστά ξεκαθαρίζει ο Κόδριγκτον, «που είχε υιοθετήσει την τολμηρή πολιτική να δώσουν οι άλλες Δυνάμεις τα χέρια τους στη Ρωσία και να την ακολουθήσουν, για να μην την αφήσουν να προχωρήσει μόνη, λογάριασε πως έπρεπε να λυγίσει την αντίσταση της Τουρκίας ενεργώντας το πιο γλήγορα. Ένας από τους πιο λαμπρούς διπλωμάτες εκείνου του καιρού έλεγε πως ο καλύτερος τρόπος ν’ αναγκάσει κανείς τη Ρωσία να μην ξεπεράσει τα όρια που διαγράφονταν στο πρωτόκολλο ήταν να κρατήσει την εγκάρδια συνεννόηση ανάμεσα σ’ εκείνη και την Αγγλία»[5]

Όταν ο Νικόλαος, βλέποντας πως τίποτα δε γινόταν, δήλωσε πως «θα ενεργήση εν τω Ελληνικώ ζητήματι είτε μετά των συμμάχων είτε και μόνος», ο Κάνιγκ, για να προλάβει κάθε τέτοια ενέργεια της Ρωσίας, πρότεινε στην Αυστρία, στην Πρωσία και στη Γαλλία να υιοθετήσουν κι αυτές το αγγλορωσικό πρωτόκολλο και κοινά να ενεργήσουν για ν’ αναγκάσουν τους Τούρκους να δεχτούν το συμβιβασμό, ωσάν μικρότερο κακό από έναν πόλεμο με τη Ρωσία με τις άγνωστες συνέπειές του. Η Αυστρία και η Πρωσία αρνήθηκαν. Η Γαλλία όμως, παρ’ όλο που την κυβερνούσε η φιλοτουρκική κυβέρνηση του Βιλέλ, απάντησε πως θα δεχόταν να πάρει μέρος, αν το πρωτόκολλο μετατρεπόταν σε συνθήκη ανάμεσα στις πέντε Δυνάμεις. Ο Κάνιγκ τότες πήγε στο Παρίσι κι έπεισε τον Κάρολο Ι΄ να υπογράψουν τη συνθήκη οιτρεις Δυνάμεις, μια κι οι άλλες δυο με κανέναν τρόπο δε δέχονταν. Οι διαπραγματεύσεις άρχισαν στο Λονδίνο και κατάληξαν στη συνθήκη της 6 Ιουλίου 1827, που για λογαριασμό της Αγγλίας την υπόγραψε ο υπουργός των Εξωτερικών Ντάντλεϋ κι από μέρος της Γαλλίας και της Ρωσίας οι πρεσβευτές Πολινιάκ και Λήβεν. Η συνθήκη αυτή, που ακολουθούσε τ’ αχνάρια του πρωτοκόλλου της Πετρούπολης, όριζε τη συγκρότηση ενός μισοανεξάρτητου ελληνικού κράτους κάτω από την επικυριαρχία του σουλτ΄ναου. προέβλεπε ακόμα «ως απαραίτητον όρον προς έναρξιν πάσης διαπραγματεύσεως, την σύναψιν αμέσου ανακωχής». Για να πετύχουν, λοιπόν, το σταμάτημα των εχθροπραξιών, στείλανε στα ελληνικά νερά τριες μοίρες των στόλων τους. Στις οδηγίες που έδωσε ο Ντάντλεϋ στον κόδριγκτον, έλεγε :

«Προς επιβολήν της ανακωχής ταύτης, είτε εις εν εκ των δύο διαμαχομένων μερών, ή έστω, και αν η ανάγκη το καλέση, και εις αμφότερα, το καθήκον των διαφόρων αρχηγών θα συνίσταται εις το να καταβάλουν συγχρόνως πάσας αυτών τας δυνάμεις προς πρόληψιν εχθροπραξιών μεταξύ των δύο εμπολέμων, αποφεύγοντες οι ίδιοι να έλθουν εις σύγκρουσιν με τον ένα ή τον άλλον εξ αυτών».

Τ’ άλλα, το πώς βρόντηξαν πέρα από τις συνθήκες και τις οδηγίες τα κανόνια, όταν οι τρεις ναύάρχοι, γυρεύοντας να επιβάλουν την ανακωχή, μπήκανε στον κόρφο του Ναβαρίνου, τ’ ανιστορήσαμε.

Κι αυτά τα κανόνια, που «απροσδόκητα» βρόντηξαν στο Ναβαρίνο, γκρέμισαν τον περίτεχνο χάρτινο πύργο που με τόσο κόπο είχε ψηλώσει η εγγλέζικια διπλωματία για να φυλακίσει την εθνική ανεξαρτησία μας.

Από τότες όμως αποχτήσαμε τρεις «προστάτιδες» Δυνάμεις. Όπως η μια στραβοκοίταγε το τι κάνει η άλλη σε τούτον τον όμορφο και μικρό τόπο, που η μοίρα θάλησε να βρίσκεται πάνω σ’ ένα από τα πιο νευραλγικά σημεία του πλανήτη μας, αποφάσισαν «από κοινού» να ρυθμίζουν την τύχη μας, όσο που στην πραγματικότητα ασίγαστα τρώγονταν ανάμεσά τους. Κι εκείνος βέβαια που πλέρωνε τη φαγωμάρα τους στάθηκε ο άμοιρος λαός μας.

---

[1] Δημήτρη Φωτιάδη, «Όθωνας – η Μοναρχία», σ. 47-50, εκδόσεις Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος, Αθήνα 1988

[2] Καρολίδης, «Ιστορία ιθ΄ αιώνος», τ. β΄, σ. 442

[3] Μπογκντάνοβιτς, op. cit., σ. 26-27

[4] Καρολίδης, Ιστορία ιθ΄ αιώνος», τ. β΄, σ. 613

[5] Livre de Codrington, τ. Α΄, σ. 363

Λογοτεχνία

ο νουνεχής άνθρωπος και το σχέδιο εξουσίας[1]

Και τοι φυλάττων την αξιοπρέπειαν της θέσεώς του, μ’ εδέχθη με πρόσωπον χαριέν, με είπε να καθήσω πλησίον του, με ηρώτησε περί των σπουδών μου και μ’ εζήτησε συγγνώμην, οπού προ πολλού δεν μ’ εκάλεσεν εις την οικίαν του· διότι η θέσις μας, είπεν, ήτον τότε ακόμη αβέβαιος, και εταλαντευόμεθα μεταξύ ελπίδος και φόβου· αλλά σήμερον οπού εγείναμεν Υπουργός και χαίρομεν την βασιλικήν εύνοιαν, αδιαφορούμεν, εάν μας υπολάβουν Συνταγματικόν ή Κυβερνητικόν· διότι η Κυβέρνησις δεν εξετάξει τα δοξασίας των υπαλλήλων της, αρκεί να εκτελούν πιστώς τας διαταγάς της. Ο νουνεχής άνθρωπος πρέπει να γνωρίζη τον χαρακτήρα της Αρχής, και τας ιδεάς του κοινού, διά να οδηγήται κατά τας περιστάσεις. Ίσως την πρώτην φοράν ωμιλήσαμεν ολίγον αυστηρά κατά των δικηγόρων, αλλ’ έκτοτε επείσθημεν ότι είναι αξιότιμοι άνθρωποι· όθεν χαίρομεν βλέποντές σε ευδοκιμούντα εις το έντιμον αυτό στάδιον, εις το οποίον ελπίζομεν να διαπρέψης· διότι έχεις νουν ορθόν, καλόν μνημονικόν και αρκετήν ευγλωττίαν. Εις την ικανότητά σου μάλιστα έχομεν τόσην υπόληψιν, ώστε απεφασίσαμεν να σ’ εμπιστευθώμεν την σύνταξιν εφημερίδος τινός, την οποίαν θα συστήσωμεν επί σκοπώ να διαδοθώσιν εις την Ελλάδα αι ωφέλιμοι γνώσεις και να προστατεύωνται συγχρόνως τα συμφέροντα του έθνους και του θρόνου· διότι οι άλλοι εφημεριδογράφοι, καταγινόμενοι εις προσωπικότητας, αμελούν τα κυριώτερα της δημοσιογραφίας καθήκοντα. Πρότινος μάλιστα καιρού το μόνον θέμα των είμαι εγώ και το υπουργείον μου. Τους κατεμηνύσαμεν, καθώς ηξεύρεις, πεντάκις μέχρι τούδε· αλλά τίποτε δεν κατωρθώσαμεν. Ειες τον σημερινόν αιώνα ο κάλαμος διά του καλάμου πολεμείται· όθεν ελπίζομεν, ότι η ευγλωττία του αγαπητού μας ανεψιού, τον οποίον προσδιορίζομεν διά του κόπους του 500 δραχμάς κατά μήνα, ν’ αποστομώση τους Κέρβερους αυτούς, οι οποίοι μας εξεκούφαναν με τους υλαγμούς των. Εάν σε ήναι ανάγκη ρίπτομεν και τινα χρυσά πλακούντια εις τους από πείνα δαγκάνοντας

---

[1] Γρηγορίου Παλαιολόγου, Ο Ζωγράφος, μέρος Β΄, Κεφ. Α΄, σ. 109, Ίδρυμα Κώστα & Ελένης Ουράνη, Αθήνα 1989

Ομάδες Εργασίας

το κράτος του τρόμου

Από το 1941 μέχρι το 1945, με την καθοδήγηση του πανίσχυρου Χάινριχ Χίμλερ, υπαρχηγού του Χίτλερ και διοικητή των ταγμάτων Ες Ες (SS), σακατεύτηκαν ή εξοντώθηκαν πάνω από 7.000 αθώοι άνθρωποι σε φρικιαστικά πειράματα, που υπερβαίνουν τους κανόνες όχι μόνο της ηθικής, αλλά και της ίδιας της λογικής.

Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τα οποία λειτούργησαν ως κολαστήρια αθώων ψυχών, προκαλούν και σήμερα τρόμο, ακόμη και με την απλή αναφορά του ονόματός τους: Άουσβιτς-Μπιρκενάου, Νταχάου, Σασενχάουζεν, Νατζβάιλερ, Ρέϊβενσμπρουκ, Μπούχενβαλντ.

Οι Ναζί είχαν οργανώσει με επιμέλεια περίπου 70 ιατρικά πειράματα, για να διερευνήσουν διάφορα θέματα που είχαν σχέση με τη βελτίωση των στρατιωτικών συνθηκών, την εκκαθάριση ολόκληρων πληθυσμών ή τη δημιουργία της ΄΄Αρίας΄΄ φυλής.

Στα ΄΄ερευνητικά΄΄ αυτά προγράμματα εργάστηκαν πάνω από 200 Γερμανοί γιατροί και ερευνητές από μεγάλα πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα της χώρας, τα οποία συγκέντρωναν και ανέλυαν τα αποτελέσματα.

Επιβίωση με μεγάλα Ύψη – θάλαμος ατμοσφαιρικής πίεσης

Επιχειρήθηκε να βρεθεί το μέγιστο ύψος που θα μπορούσαν να επιβιώσουν και να είναι αξιόμαχοι οι πιλότοι της Γερμανικής πολεμικής αεροπορίας (Λουφτβάφε). Για το σκοπό οι σχεδιαστές των πειραμάτων προμηθεύτηκαν από τη Λουφτβάφε ειδικό θάλαμο χαμηλής πίεσης, στον οποίο κανονικά εκπαιδεύονταν οι πιλότοι τους, στον οποίο μειωνόταν σταδιακά το οξυγόνο, αναπαριστώντας τις συνθήκες που υπάρχουν μέχρι και πάνω από τα 68.000 πόδια (20 χιλιόμετρα) στην ατμόσφαιρα. Πολλές φορές, μάλιστα, οι γιατροί άνοιγαν το κρανίο ή το θώρακα των θυμάτων, όσο ήταν ακόμη ζωντανοί, με σκοπό να παρατηρήσουν αν η έλλειψη οξυγόνου προκαλεί το σχηματισμό φυσαλίδων, γεγονός που αποδεικνύονταν μετά από βύθιση του θύματος σε δεξαμενή νερού. Συχνά οι κρατούμενοι πέθαιναν με κυριολεκτική ΄΄έκρηξη΄΄ των πνευμόνων τους στο θάλαμο αποσυμπίεσης, ενώ όσοι γλίτωναν, εκτελούνταν στο τέλος του πειράματος.

Μολυσματικοί Παράγοντες

Υγιείς κρατούμενοι μολύνονταν από εκχυλίσματα αδένων κουνουπιών και προσβάλλονταν από ελονοσία, ενώ οι Γερμανοί γιατροί με αυτοσχέδιους τρόπους προκαλούσαν σε άλλους φυματίωση, κίτρινο πυρετό, χολέρα, τύφο, ελονοσία, ηπατίτιδα, ευλογιά, διφθερίτιδα ή χολέρα. Σε όλες αυτές τις καταστάσεις δοκιμάζονταν δεκάδες φάρμακα και εμβόλια, τις περισσότερες φορές με θανατηφόρα κατάληξη.

Χορήγηση δηλητηρίων

Διάφορα δηλητήρια έμπαιναν στις σούπες που έτρωγαν οι κρατούμενοι, χωρίς βέβαια να το γνωρίζουν. Στη συνέχεια όσοι από αυτούς δεν πέθαιναν, τους θανάτωναν με ένεση χλωροφορμίου, ώστε να γίνουν νεκροτομές και να μελετηθεί η έκταση των ζημιών στα εσωτερικά τους όργανα. Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται και τα πειράματα δολοφονίας κρατουμένων με όπλα που περιείχαν δηλητηριασμένες σφαίρες.

΄΄Το 1943 ανοίγοντας ένα θάλαμο αερίων, ένας κρατούμενος γιατρός είδε για πρώτη φορά ένα κοριτσάκι να είναι ζωντανό. Ήταν καλυμμένο με δεκάδες πτώματα και πιστεύεται ότι επέζησε επειδή ακουμπούσε το πρόσωπό της στο υγρό πάτωμα (το δηλητηριώδες αέριο Ζικλόν-Β απενεργοποιείται στο νερό). Προσπάθησε αμέσως να το συνεφέρει. Του έκανε μια τονωτική ένεση, το τύλιξε σε μια κουβέρτα και σε λίγη ώρα το παιδί άνοιξε τελείως τα μάτια του και άρχισε να αναπνέει κανονικά. Ο κρατούμενος γιατρός ζήτησε από τον υπεύθυνο του θαλάμου αερίων να αφήσει το κοριτσάκι να ζήσει, αφού έτσι γράφτηκε το πεπρωμένο του. Ο Γερμανός αξιωματικός είπε: ΄΄Εδώ δεν γλιτώνει κανείς΄΄ και εκτέλεσε το παιδί με μια σφαίρα στο κεφάλι…΄΄

Έκθεση σε ουσίες χημικού πολέμου

Τα θύματα έμπαιναν σε θαλάμους με χημικά αέρια, όπως το φωσγένιο, ώστε να μελετηθεί η έκταση των ζημιών στο εσωτερικό και εξωτερικό του σώματός τους, καθώς και οι τρόποι αποτελεσματικότερης αντιμετώπισής τους. Επίσης, στα σώματα των κρατουμένων μελετούνταν οι ζημιές που προκαλούνταν από το φώσφορο, που ήταν κύριο συστατικό των εμπρηστικών βομβών της εποχής.

Πηγή: Γιάννης Στεφανογιάννης © ''Χανιώτικα Νέα'', 07/02/2007
το πλήρες άρθρο στην δ/νση : http://www.greek-health.gr/2007/09/blog-post_7361.html

Ενέργεια

Από τις χαμένες μάχες του ελληνισμού

Ο Έλληνας που αντιστάθηκε στον Ροκφέλερ
Του Θεολόγου Αλεξανδράτου

Οι Ροκφέλερ ήταν στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα η ισχυρότερη οικογένεια της Αμερικής και ίσως ολόκληρου του κόσμου. Με καταγωγή από τη Γερμανία, ο πρόγονός τους Γιόχαν Πέτερ Ροκφέλερ μετανάστευσε στον (τότε) νέο κόσμο το 1723 και δεν το μετάνιωσε.

Η οικογένειά τους έκανε αμύθητη περιουσία με το πετρέλαιο και ακόμη και σήμερα έχουν τεράστια έσοδα από εκατοντάδες επιχειρηματικές δραστηριότητες.

Όπως είπαμε, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα οι Ροκφέλερ ήταν κράτος εν κράτει στις ΗΠΑ.

Ο λόγος τους ήταν πιο ισχυρός από τον αντίστοιχο του προέδρου και το δίκιο τους (όπως το έβλεπαν αυτοί ως τέτοιο) νόμος. Κανείς δεν τολμούσε να τους πάει κόντρα, πολλώ δε μάλλον να τους αντισταθεί.

Μέχρι που βρέθηκε στο δρόμο τους ο Λούης Τίκας.

Κατά κόσμος Ηλίας Σπαντιδάκης, γεννημένος στα Λουτρά Ρεθύμνου και μετανάστης στην Αμερική στις αρχές του 1900. Ο Τίκας ζούσε στο Ντένβερ και το 1910, όταν και έκανε τα χαρτιά του για να πάρει την αμερικάνικη υπηκοότητα, ήταν συνιδιοκτήτης καφενείου. Απέναντι από το μαγαζί του ήταν τα γραφεία της τοπικής οργάνωσης των Βιομηχανικών Εργατών του Κόσμου και έγινε σύντομα μέλος τους. Αυτό μάλιστα δεν του επέτρεψε να γίνει αστυνομικός αφού θεωρήθηκε «ταραχοποιό» στοιχείο.

Έτσι λοιπόν έγινε ανθρακωρύχος. Σε αντίθεση με την κρατούσα άποψη, ο Ρεθυμνιώτης πίστευε ότι νόμος είναι το δίκιο του εργάτη και όχι του αφεντικού. Είχε την εύνοια όλων των Ελλήνων που ζούσαν στην περιοχή του Κολοράντο αφού μιλούσε καλύτερα αγγλικά από όλους και τους εξυπηρετούσε στις περισσότερες συναλλαγές τους.

Το 1912 είχε αναδειχθεί σε σημαντικό συνδικαλιστικό στέλεχος της Ένωσης Ανθρακωρύχων Αμερικής και πρωτοστάτησε στη μεγάλη απεργία που κράτησε 14 μήνες.

Είχε κερδίσει τα «γαλόνια» του νωρίτερα, στις συμπλοκή του Λαφαγιέτ. Ο Τίκας και άλλοι 36 Έλληνες ανθρακωρύχοι συνεπλάκησαν με απεργοσπάστες και τσιράκια του Ροκφέλερ (στον οποίο ανήκαν τα ορυχεία) και παρότι τραυματίστηκε από σφαίρα, διέφυγε από την πίσω πόρτα ενός χαμόσπιτου.

Ο Τίκας ήταν ήρωας ανάμεσα στους εργάτες που ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας και αύξηση στα μεροκάματα.

Για τους Έλληνες εργάτες της περιοχής, υπεύθυνος ήταν κάποιος Λεωνίδας Σκλήρης, «εργατοπατέρας» σε συνεργασία αγαστή με τα αφεντικά. Οι Έλληνες είχαν το χαμηλότερο μεροκάματα (1,75 δολάρια την ημέρα) και από τους 350 που δούλευαν στα ορυχεία οι 13 είχαν πεθάνει σε ατυχήματα. Ο Τίκας πρωτοστάτησε στον ξεσηκωμό τους και μάλιστα γύρισε και στα άλλα ορυχεία ώστε να καταγράψει τις συνθήκες που δούλευαν οι ανθρακωρύχοι και να συγκεντρώσει στατιστικά στοιχεία για τους τραυματισμούς και τους θανάτους. Σύντομα έγινε θρύλος ανάμεσα στους συναδέλφους του με το προσωνύμιο «Λούης ο Έλληνας». Αυτό όμως τον έβαλε στο μάτι του Τζον Ροκφέλερ και των ντόπιων υποτακτικών του.

Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1913 ξεκίνησε η μεγάλη απεργία των 13.000 ανθρακωρύχων στην πόλη Λάντλοου με κύρια αιτήματα:

◆ Να ψωνίζουν από όποιο κατάστημα προτιμούσαν οι ίδιοι.

◆ Να πηγαίνουν σε όποιον γιατρό επιθυμούσαν και όχι στους γιατρούς της εταιρίας.

◆ Να αναγνωριστεί το συνδικάτο τους.

◆ Να καθιερωθεί η οκτάωρη εργασία.

◆ Να εφαρμοστούν αυστηρά οι νόμοι της Πολιτείας του Κολοράντο όσον αφορά την ασφάλεια των ορυχείων, να καταργηθεί το script, όπως και το σύστημα φρουρών της εταιρείας που έκανε τους εργατικούς καταυλισμούς να μη διαφέρουν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Η εταιρεία τους έκανε έξωση από τα σπίτια τους αλλά οι απεργοί έστησαν καταυλισμό έξω από τα ορυχεία ώστε να μην μπορούν να μπουν να δουλέψουν οι απεργοσπάστες. Συχνά γίνονταν βίαιες συγκρούσεις με τους μπράβους του Ροκφέλερ και την αστυνομία ενώ κλήθηκε και η εθνοφρουρά. Μάλιστα μετά από αίτημα του Ροκφέλερ, άντρες του ντύθηκαν με στολές της εθνοφρουράς ώστε να πλησιάσουν πιο εύκολα τους απεργούς. Στις 20 Απριλίου του 1914, σαν σήμερα, οι εργάτες κοιμόντουσαν αφού την προηγούμενη είχαν γιορτάσει το Πάσχα. Ήταν η ιδανική ευκαιρία να επιτεθούν οι δυνάμεις του Ροκφέλερ.

Οι πιστολάδες της εταιρίας απαίτησαν από τον Λούη Τίκα να τους παραδώσει δύο Ιταλούς συνδικαλιστές. Ο Τίκας ζήτησε ένταλμα σύλληψης αλλά τέτοιο πράγμα δεν υπήρχε και ο Τίκας αρνήθηκε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση.

Λίγο αργότερα έπεσε η πρώτη βολή αφού μερικοί από τους απεργούς ήταν οπλισμένοι. Ακολούθησε μάχη χαρακωμάτων ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά έτρεξαν να σωθούν στους γύρω λόφους. Σύμφωνα με μαρτυρίες, πάνω από σαράντα άτομα σκοτώθηκαν από τις σφαίρες των πληρωμένων φονιάδων. Το επεισόδιο, που αποτελεί μαύρη σελίδα στην ιστορία των ΗΠΑ, ονομάστηκε «σφαγή του Λάντλοου».

Ο Τίκας ζήτησε να δει τον επικεφαλής της εθνοφρουράς, λοχαγό Καρλ Λίντερφελντ κρατώντας λευκή σημαία. Οι δυο τους συναντήθηκαν στο λόφο και μίλησαν για λίγο. Έπειτα οι αυτόπτες μάρτυρες είπαν ότι ο αξιωματούχος χτύπησε με πρωτοφανή αγριότητα τον Τίκα στο κεφάλι με την καραμπίνα του. Η καραμπίνα έσπασε στα δύο όπως και το κρανίο του Τίκα. Οι εθνοφρουροί βάλθηκαν να πυροβολούν το άψυχο σώμα. Ευθύς αμέσως εισέβαλαν στον καταυλισμό, ρίχνοντας αδιακρίτως εναντίον οτιδήποτε κουνιόταν. Έδιωξαν τους απεργούς, σκότωσαν 18 άτομα, 10 εκ των οποίων ήταν παιδιά από τριών μηνών ως 11 ετών, και έκαψαν τις σκηνές τους. Όταν οι απεργοί ξαναμπήκαν μερικές ημέρες αργότερα στον καταυλισμό βρήκαν το πτώμα του Τίκα. Η κηδεία του έγινε στις 27 Απριλίου και τη νεκρώσιμη πομπή ακολούθησαν χιλιάδες εργάτες.

Σύμμαχοι

περίπου … σαν σήμερα

Όταν ξέσπασε ο πόλεμος στη χερσόνησο της Κορέας, η Ελλάδα βρισκόταν στη πιο δύσκολη φάση της νεώτερης ιστορίας της. Μόλις είχε βγει από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με την οικονομία της διαλυμένη και τον πόλεμο να συνεχίζεται μέσα στα σύνορα της.

Ένας πόλεμος ύπουλος που εκτός από το αίμα το κύμα διώξεων και τρομοκρατίας, και τις υλικές καταστροφές διέλυε τον κοινωνικό ιστό της χώρας.

Η Ελλάδα βρισκόταν υπό το σοκ του εμφυλίου πολέμου. Και μπορεί, θεωρητικά, αυτός να είχε τελειώσει κάποιους μήνες νωρίτερα (το 1949), ουσιαστικά όμως κατέτρωγε τα σωθικά της. Μιας χώρας φάντασμα που κυνηγούσε όσα από τα παιδιά της δήλωναν κομμουνιστές, χωρίς εξωτερική πολιτική, χωρίς οικονομία. Το μόνο που μπορούσε η Ελλάδα πλέον να προσφέρει στο ΝΑΤΟ και τους συμμάχους, ήταν αξιόμαχοι, εμπειροπόλεμοι στρατιώτες. Αυτό και έπραξε.

Το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα αναχώρησε για την Κορέα από τον Πειραιά στις 16/11/1950 με το αμερικανικό οπλιταγωγό «Τζένεραλ Χαν». Αξίζει να σημειωθεί ότι το φθινόπωρο του 1953 η ελληνική κυβέρνηση (Παπάγος) δέχτηκε να αυξήσει την ελληνική στρατιωτική παρουσία στην Κορέα – για να καλυφθεί το κενό της αποχώρησης γαλλικού τάγματος για την Ινδοκίνα – από τάγμα σε Σύνταγμα, στέλνοντας άλλο ένα τάγμα. Συνολικά στο χρονικό διάστημα 1950 – 1955 στάλθηκαν στην Κορέα 10.225 αξιωματικοί και οπλίτες. Στάλθηκε επίσης ένα σμήνος από 7 αεροσκάφη. Στη συνέχεια στάλθηκαν άλλα 2 για αναπλήρωση απωλειών.

Η ελληνική στρατιωτική παρουσία στην Κορέα ουσιαστικά τερματίστηκε τον Οκτώβρη του 1955, όταν το εκστρατευτικό σώμα διαλύθηκε και η δύναμη των ανδρών του επέστρεψε στην Ελλάδα (στην Κορέα παρέμεινε μια συμβολική δύναμη 10 ανδρών).

Οι ελληνικές απώλειες από τη συμμετοχή στον πόλεμο της Κορέας δεν ήταν λίγες: 183 νεκροί και 610 τραυματίες, σύνολο απωλειών 793 αξιωματικοί και οπλίτες. Η αεροπορία μέτρησε απώλειες 4 αεροσκάφη και 12 νεκρούς αξιωματικούς και υπαξιωματικούς.

Ο πόλεμος στη Κορέα σημαίνει το ουσιαστικό τέλος των συμμαχιών του Β΄ ΠΠ και την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου. Νέες συμμαχίες, άλλοι συσχετισμοί δυνάμεων βρίσκονται πλέον στο προσκήνιο. Ο πόλεμος χωρίζεται σε 3 φάσεις.

α) επίθεση των βορειοκορεατικών δυνάμεων εναντίον των φιλοαμερικανών – φιλοϊαπωνικών ντόπιων δυνάμεων του Νοτίου τμήματος της χώρας.

β) Επέμβαση Αμερικανών και συμμάχων που με κυκλωτική κίνηση αποκόπτουν τις βορειοκορεατικές δυνάμεις στο Νότο και φτάνουν μέχρι τα βόρεια σύνορα με την Κίνα

γ) Επέμβαση των Κινέζων. Διαθέτοντας εντυπωσιακά υπέρτερες δυνάμεις διασχίζουν τον 38ο παράλληλο και καταλαμβάνουν τη Σεούλ.

Οι Αμερικανοί αιφνιδιάζονται, δεν περίμεναν η Κίνα να παρουσιάσει μια άρτια πολεμική μηχανή. Οι Κινέζοι εξαπολύουν 500.000 στρατιώτες, ενώ η αεροπορία τους σε συνεργασία με τους Ρώσους αποκτά μια κάποια υπεροχή στον αέρα (τα MIG-15, θεωρούντο ανώτερα από τα F-86). Οι Αμερικανοί από την πλευρά απειλούν Κινέζους και Ρώσους με πυρηνικό πόλεμο. Τελικά το 1953 ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Αιζενχάουερ, έρχεται σε συμφωνία με την αντίπαλη πλευρά (Ρώσους και Κινέζους) και ο πόλεμος τερματίζεται. Οι νεκροί και από τις δύο πλευρές είναι χιλιάδες. Οι Κινέζοι έχασαν περίπου 660.000 ψυχές και οι Αμερικανοί με τους συμμάχους 400.000 (χωρίς να συνυπολογίζονται οι εκατόμβες των νεκρών από τον ντόπιο πληθυσμό που αγγίζουν το 1 εκατομμύριο). Σύνορο ανάμεσα σε Βόρειο και Νότιο Κορέα ορίστηκε ο 38ος παράλληλος.

Από τότε οι σχέσεις Βορείου και Νοτίου Κορέας πάντα βρισκόντουσαν σε τεντωμένο σχοινί. Πότε η μια και πότε η άλλη πλευρά με τις κινήσεις της προκαλούσε και δεν ήταν λίγες οι φορές που με αφορμή την Κορεατική χερσόνησο, ο κόσμος έφτασε πολύ κοντά στον πόλεμο.

πηγές : http://www.onalert.gr/ , http://eviotis.net/?p=3105

Πυθία

ένοχα μυστικά

Ένα από τα πιο γνωστά χαρακτηριστικά της μυθολογίας που συνοδεύει το μαντείο έχει να κάνει με την κατάσταση έκστασης της ιέρειας, την ώρα που έδινε τους χρησμούς, τα ακατάληπτα λόγια και την αδυναμία της να σταθεί στα πόδια της, καθώς και τους καπνούς που εντοπίζονται να βγαίνουν από τους βράχους. Σύμφωνα με τις ανασκαφές του 2001 από τη διεπιστημονική ομάδα των Jelle Zeilinga de Boer (γεωλόγος, Πανεπιστήμιο Wesleyan), John R. Hale (αρχαιολόγος, Πανεπιστήμιο Louisville), Jeffrey P. Chanton (χημικός με ειδικότητα στη σήμανση, Πανεπιστήμιο Stanford), και Henry R. Spiller (τοξικολόγος, Νοσοκομείο Παίδων Kosair), ο καπνός αυτός φαίνεται να είναι αιθυλένιο, ο μόνος από τους υδατάνθρακες που έχει τη γλυκιά, όμορφη μυρωδιά που περιγράφει ο Πλούταρχος πως αναδυόταν στο μαντείο. Η ύπαρξη ενός υδατάνθρακα δικαιολογείται από το υπέδαφος της περιοχής, που είναι πλούσιο σε ανθρακικό ασβέστιο και ασφαλτικά πετρώματα. Αντίστοιχα, η έκλυση του αιθυλενίου από το υπέδαφος φαίνεται να σχετίζεται με την έντονη σεισμικότητα της περιοχής

Για να χρησιμοποιήσουμε όρους μυθολογικούς, ο θεός των σεισμών Ποσειδώνας φαίνεται να αποτραβά την Πελοπόννησο από τη Στερεά Ελλάδα, και το αιθυλένιο ξεπηδά από το ρήγμα που δημιουργείται στη διάρκεια των σεισμών. Ο μύθος θέλει τον Ποσειδώνας προστάτη της περιοχής πριν τον Απόλλωνα να την ανταλλάσσει με την Τροιζηνία – έτσι τουλάχιστον μεταγράφεται από τους ιερείς του Απόλλωνα η κατάληψη του ιερού χώρου από το συγκεκριμένο ιερατείο.

Το αιθυλένιο που εισέπνεε η εκάστοτε ιέρεια δρα ανταγωνιστικά προς το οξυγόνο που είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι παλαιότερα το χρησιμοποιούσαν ως αναισθητικό στις εγχειρήσεις, αφού σε μικρή αναλογία (μέχρι 20%) έχει τα ίσια αποτελέσματα με την ιατρική μέθη – σε μικρότερες δόσεις, τα αποτελέσματα είναι ευφορία, δυσκολία στην ομιλία και χαμηλή αίσθηση στα χέρια και τα πόδια, κάτι που δικαιολογεί την αδυναμία της ιέρειας να μιλήσει καθαρά και να σταθεί στα πόδια της. Αντίστοιχα, σε υψηλές δόσεις το αιθυλένιο είναι εξαιρετικά τοξικό και θανατηφόρο: αυτό φαίνεται να δικαιολογεί με επιστημονικούς όρους την αντικατάσταση των νεαρών ιερειών από πιο ώριμες γυναίκες της περιοχής, οι οποίες γνώριζαν να «χειρίζονται» τη μέθη ή την έκσταση από τους καπνούς και, βεβαίως, το σημείο στο οποίο έπρεπε να σταματήσουν τις εισπνοές.

πηγή: http://www.openscience.gr/el/%CF%84%CE%B1-%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%87%CE%B1-%CE%BC%CF%85%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CF%85%CE%B8%CE%AF%CE%B1%CF%82

Φιλοσοφία

αφού είμαστε σε πόλεμο … περί πολέμου ο λόγος[1]

Ο πόλεμος είναι ένα μεγάλος σχολείο, όπου θητεύουν κατανάγκη όλοι· άντρες, παιδιά, γυναίκες και ανήμποροι άνθρωποι, ένοπλοι και άοπλοι, ένοχοι και αθώοι, κοινοί θνητοί και μεγάλοι δημιουργοί. Ο πόλεμος είναι «δάσκαλος πολιτικών ιδεών»[2].

…

Ο Αριστοτέλης τονίζει πως ο πόλεμος ανήκει στην κατηγορία του μέσου και όχι του σκοπού. Σύμφωνα με τη γενική του θέση πως το νόημα και ο χαρακτήρας κάθε πράγματος πρέπει να αναζητείται στο σκοπό που υπηρετεί, ο πόλεμος αποτελεί μέσο και εργαλείο για την επίτευξη κάποιου σκοπού και όχι σκοπό του κράτους. Μ’ αυτή την αρχή, οι πολεμικές φροντίδες είναι εξυπηρετικές, συμφέρουσες στην πόλη, αλλά δεν πρέπει να αποτελούν σκοπό. Ο σκοπός ανήκει στην πολιτεία : είναι ο λόγος και η ηθική δράση των ανθρώπων, η καλή ζωή.

Αυτή την πλατιά διαδομένη ιδέα την εξέφρασε μ’ ένα μνημειώδη τρόπο ο Πρωσσογερμανός στρατηγός Κάρολος Κλαούζεβιτς : «πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα»[3]. Ο Κλαούζεβιτς δεν λέει «συνέχιση μιας πολιτικής», γιατί θεωρεί την πολιτική μ’ ένα σταθερά ουσιαστικό περιεχόμενο, δηλαδή ως κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στον άνθρωπο, πράγμα που εκφράζει άμεσα ο πόλεμος[4].

Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, ο πόλεμος δεν είναι απλά και μόνο «πολιτική πράξη» παρά πραγματικό πολιτικό όργανο, μια συνέχιση των πολιτικών σχέσεων, μια πραγμάτωσή τους με άλλα μέσα. Η πολιτική άποψη είναι ο σκοπός, ενώ ο πόλεμος ανάγεται στην κατηγορία του μέσου· και τα μέσα δεν νοούνται χωρίς σκοπό. Κανονικά, λοιπόν, ο πόλεμος δεν είναι πράξη τυφλού πάθους παρά λελογισμένη πράξη που κυριαρχείται από πολιτικό σχεδιασμό. Εξυπηρετεί την κυριαρχία ανθρώπων πάνω σε ανθρώπους, αλλά δεν έχει δικούς του σκοπούς. Ο πόλεμος δεν είναι αυτοδύναμος· είναι απλά «όργανο πολιτικής».

…

Λέγοντας, ωστόσο, πως ο πόλεμος είναι πολιτική, δεν εννοούμε πως πρόκειται για πράξη που επιδέχεται αξιολόγηση, δεν εννοούμε πως είναι μεγάλη πολιτική ή κακή πολιτική, παρά μόνο ότι ενέχεται στο φαινόμενο της κυριαρχίας, που αποτελεί βασική διάσταση του πολιτικού. Ο πόλεμος δεν προβάλλεται εδώ, όπως στον Τράιτσκε, ως «πολιτική κατεξοχήν» … Απλά ο πόλεμος κατανοείται με τον εργαλειακό και λειτουργικό χαρακτήρα του· όχι τον ηθικό[5]. Έχει τη δική του «γραμματική», αλλά δεν έχει τη δική του «λογική»· αυτήν τη δανείζεται από την πολιτική, στην οποία ακριβώς ανήκει. Καθώς γίνεται δεκτό το πρωτείο της πολιτικής, γίνεται συνακόλουθα δεκτό πως η πολιτική χρησιμοποιεί διάφορα μέσα για την πραγμάτωση των σχεδίων της και, ανάμεσα σ’ αυτά, τον πόλεμο. … Ο πόλεμος αποτελεί πολύ σοβαρή υπόθεση για να την αφήνουν οι λαοί στα χέρια των στρατιωτικών και των πολιτικών[6]

---

[1] Θεόφιλος Βέικος, Εν πολέμω …, κ. Δ΄, σ. 104 κ. επ., Αθήνα 1993

[2] Μύλλερ, Elemente, I 67 κ.ε.

[3] Vom Kriege, 108-109

[4] Κλ. Μπρυαίρ, La raison politique, Paris 1974, 88 κ.ε.

[5] Η θέση αυτή καθώς και η πίστη του Κλαούζεβιτς στο κράτος ως ολότητα δικαιολογούν, ίσως, την υποψία ότι ο Έγελος άσκησε επίδραση πάνω του. Την άποψη αυτή διατύπωσε ο Παύλος Κρόιζινγκερ, Hengel Einfluss auf Clausewitz, Berlin 1911.

[6] Ο Τζ. Χιουζίνγκα, Ο άνθρωπος και το παιχνίδι (Homo Ludens), μετ. Στ. Ροζάνη – Γ. Λυκιαρδοπούλου, Αθήνα 1989, 139 παρατηρεί : «αν και οι πολιτικοί που κάνουν τον πόλεμο ενδέχεται να τον θεωρούν οι ίδιοι ως ένα ζήτημα πολιτικής ισχύος, στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων τα πραγματικά κίνητρα βρίσκονται λιγότερο στις ανάγκες οικονομικής επέκτασης και περισσότερο στην έπαρση και τη ματαιοδοξία, στην επιθυμία του γοήτρου και του μεγαλείου της υπεροχής»

Ποίηση

Διονύσιος Σολωμός

Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι

από το Α΄ ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ

…

II.

Παράμερα στέκει

Ὁ ἄντρας καὶ κλαίει·

Ἀργὰ τὸ τουφέκι

Σηκώνει, καὶ λέει·

«Σὲ τοῦτο τὸ χέρι

»Τί κάνεις ἐσύ;

»Ὁ ἐχθρός μου τὸ ξέρει

»Πῶς μοῦ εἶσαι βαρύ.»

Τῆς μάνας ὢ λαύρα!

Τὰ τέκνα τριγύρου

Φθαρμένα καὶ μαῦρα,

Σὰν ἴσκιους ὀνείρου·

Λαλεῖ τὸ πουλάκι

῾Σ τοῦ πόνου τὴ γῆ,

Καὶ βρίσκει σπειράκι,

Καὶ μάννα φθονεῖ.

III.

Γροικοῦν νὰ ταράζῃ

Τοῦ ἐχθροῦ τὸν ἀέρα

Μίαν ἄλλη, ποὺ μοιάζει

Τ᾿ ἀντίλαλου πέρα·

Καὶ ξάφνου πετειέται

Μὲ τρόμου λαλιά·

Πολληώρα γροικειέται

Κι᾿ ὁ κόσμος βροντᾶ.

IV.

Ἀμέριμνον ὄντας

Τ᾿ Ἀράπη τὸ στόμα

Σφυρίζει, περνώντας

῾Σ τοῦ Μάρκου τὸ χῶμα·

Διαβαίνει, κι᾿ ἀγάλι

Ξαπλώνετ᾿ ἐκεῖ,

Ποὺ ἐβγῆκ᾿ ἡ μεγάλη

Τοῦ Μπάϊρον ψυχή.

V.

Προβαίνει καὶ κράζει

Τὰ ἔθνη σκιασμένα.

VI.

Καὶ ὢ πείνα καὶ φρίκη!

Δὲ σκούζει σκυλί!

…

Ποίηση

Κωνσταντῖνος Καβάφης

Ὅσο μπορεῖς

Κι ἂν δὲν μπορεῖς νὰ κάμεις τὴν ζωή σου ὅπως τὴν θέλεις,

τοῦτο προσπάθησε τουλάχιστον

ὅσο μπορεῖς: μὴν τὴν ἐξευτελίζεις

μὲς στὴν πολλὴ συνάφεια τοῦ κόσμου,

μὲς στὲς πολλὲς κινήσεις κι ὁμιλίες.

Μὴν τὴν ἐξευτελίζεις πηαίνοντάς την,

γυρίζοντας συχνὰ κ' ἐκθέτοντάς την

στῶν σχέσεων καὶ τῶν συναναστροφῶν

τὴν καθημερινὴν ἀνοησία,

ὡς ποὺ νὰ γίνει σὰ μία ξένη φορτική.

[1913]

Ποίηση

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

Η Προσευχή του Διάκου

την παραμονή της μάχης της Αλαμάνας

Ήτανε νύχτα. Τα βουνά, οι λαγκαδιές, τα δένδρα,

οι βρύσες, τ' αγριολούλουδα, ο ουρανός, τ' αγέρι,

στέκουν βουβά ν' ακούσουνε την προσευχή του Διάκου.

« Όταν η μαύρ' η μάνα μου, εμπρός σε μιαν εικόνα,

Πλάστη μου, μ' εγονάτιζε με σταυρωτά τα χέρια

καί μώλεγε να δεηθώ για κειούς, που το χειμώνα

σα λύκοι ετρέχαν στα βουνά με χιόνια, μ' αγριοκαίρια,

για να μη ζούνε στο ζυγό, ένιωθα τη φωνή μου

να ξεψυχάη στα χείλη μου, εσπάραζε η καρδιά μου,

μου ετρέμανε τα γόνατα, σα νά 'θελε η ψυχή μου

να φύγη με τη δέηση από τα σωθικά μου.

Ύστερα μούλεγε κρυφά να Σου ζητώ τη χάρη

και να μ'αξιώσης μια φορά ένα σπαθί να ζώσω

και να μην έρθη ο θάνατος να μ'εύρη να με πάρη,

πρίν πολεμήσω ελεύθερος, για Σέ πριν το ματώσω.

Πατέρα παντοδύναμε, άκουσες την ευχή μου•

μου φύτεψες μέσ' στην καρδιά αγάπη, πίστη, ελπίδα,

έδωκες μια αχτίδα Σου αθέρα στο σπαθί μου

και μού'πες: Τώρα πέθανε για Με, για την Πατρίδα.

Έτοιμος είμαι, Πλάστη μου! Λίγες στιγμές ακόμα

και σβηώνται τ' άστρα Σου για με. Για με θα σκοτειδιάση

τ' όμορφο γλυκοχάραμα. Θα μου κλειστή το στόμα,

που εκελαηδούσε στα βουνά, στη ρεματιά, στη βρύση•

θα μαραθούν τα πεύκα μου. Αραχνιασμέν' η λύρα,

που μου ήταν αδερφοποιητή κι όπου μ' εμέ στη φτέρη

αγκαλιασμένη επλάγιαζε, τώρα θα μείνη στείρα

καί στ' άψυχο κουφάρι της θα να βογγάη τ' αγέρι.

Όλα τ' αφήνω με χαρά, χωρίς ν' αναστενάξω.

Και τό'χω περηφάνεια μου, που εδιάλεξες εμένα

αυτήν την έρμη την ποριά με το κορμί να φράξω.

Ευχαριστώ Σε, Πλάστη μου! Δε θα χαθούν σπαρμένα

και δε θα μείνουν άκαρπα τ' άχαρα κόκκαλά μου.

Ευλόγησέ τηνε τη γη, οπού θα μ' αγκαλιάση

και στοίχειωσε κάθε σπειρί από τα χώματα μου,

να γένη αδιάβατο βουνό το μνήμα του Θανάση.

Θέ μου! ξημέρωσέ τηνε την αυριανή τη μέρα!

Θα μας θυμάτ' η Αρβανιτιά και θα την τρώ' η ζήλεια.

Θα χλιμιντράνε τ' άλογα, θα καίνε τον αγέρα

με τ' άγρια τα χνώτα τους γκέκικα καριοφίλια,

θα γίνουν πάλι τα Θερμιά λαίμαργη καταβόθρα.

Χιλιάδες ήρθαν θερισταί και Χάρος οργοτόμος,

μουγκρίζουν, φοβερίζουνε, πως δε θα μείνη λώθρα

σ' αυτήν τη δύστυχη τη γη, φωτιά, δρεπάνι, τρόμος.

Κι εμείς θα πάμε με χαρά σ' αυτόν τον καταρράχτη.

Επάνωθέ μας θά'σαι Σύ, και τα πατήματα μας

θα νά'χουνε για στήριγμα τη φοβερή τη στάχτη,

πώμεινε σπίθ'ακοίμητη βαθιά στα σωθικά μας.

Δυνάμωσέ μας, Πλάστη μου! Για ν' ακουστή στη Δύση,

πως δεν απονεκρώθηκε και πως θ' ανθοβολήση

τώρα με τα Μαγιάπριλα ή δουλωμένη χώρα.

Ευλογημέν' η ώρα!»

Έσκυψ' ο Διάκος ως τη γη, έσφιξε με τα χείλη

κι εφίλησε γλυκά γλυκά το πατρικό του χώμα.

Έβραζε μέσα του η καρδιά και στα ματόκλαδά του

καθάριο, φωτοστόλουστο, ξεφύτρωσ' ένα δάκρυ...

Χαρά στο χόρτο πώλαχε να πιη σε τέτοια βρύση.

Πλαγιάζει ο λεονταρόψυχος! Τα νιάτα, η θωριά του,

τ' αστέρια βλέπουν με χαρά και κάπου κάπου αφήνουν

κρυφά το θόλο τ' ουρανού για να διαβούν σιμά του.

Μοσχοβολάει τριγύρω του και τον σφιχταγκαλιάζει

στον κόρφο της η άνοιξη, σα νά'τανε παιδί της•

Χαρούμενα τα λούλουδα φιλούν το μέτωπο του.

χάνει με μιας την ασχημιά και την ταπεινοσύνη

ο έρμος ο αζώηρος, η ποταπή η λαψάνα,

γλυκαίνει το χαμαίδρυο, στου χαμαιλειού τη ρίζα

αποκοιμιέται ο θάνατος και το περιπλοκάδι,

που πάντα κρύβεται δειλό και τ' άπλερο κορμί του

αλλού στυλώνει το φτωχό, δυναμωμένο τώρα

τρελλό, περηφανεύεται και θέλει να κλαρώση

στ'ανδρειωμένο μέτωπο για ν' ακουστή πως ήταν

στη φοβερή παραμονή μια τρίχ' απ' τα μαλλιά του.

Πλαγιάζει ο λιονταρόψυχος! Του ύπνου του οι ώραις

όσο κι'αν φύγουν γρήγορα, μεσότοιχο θα γένουν

ν'αποστομώσουν το θολό, τ' αγριωμένο κύμα

του χρόνου που μας έπνιξε. Μ' εκείνην την ρανίδα

πώσταξ' από τα μάτια του θα ξεπλυθή η μαυράδα,

που ελέρωνε της μοίρας μας το νεκρικό δεφτέρι.

Ο Διάκος στο κρεββάτι του, ζωσμένος τη φλοκάτη,

σαν αητός μες στη φωλιά, ολάκερο ένα γένος

έκλωθ' εκείνην την βραδιά. Όταν προβάλ'η μέρα,

θα νάβγουν τ' αητόπουλα με τροχισμένα νύχια,

με θεριεμμένα τα φτερά, ν'αρχίσουν το κυνήγι...

Πλάστη μεγαλοδύναμε! Αξίωσέ μας όλους,

πριν μας σκεπάση η μαύρη γη, στα δουλωμένα πλάγια

να κοιμηθούμε μια νυχτιά τον ύπνο του Θανάση!

Ιστορία

κυριολεκτικά ... Σαν σήμερα ...[1]

Η Στερεά Ελλάς κατεπιέζετο και εξηντλείτο εν διαστήματι πολλών ετών υπό τον Αλή-πασάν Τεπελενλήν. Υπό διαφόρους προφάσεις ο πλούσιος, είτε Τούρκος είτε Χριστιανός, εγυμνούτο, και ο δυνατός πάντοτε εμηδενίζετο, συχνάκις δε και εφονεύετο. Ο ασυνείδητος ούτος σατράπης εκίνει τους Τούρκους κατά των Χριστιανών, τους Χριστιανούς κατά των Τούρκων και τους οικείους κατά των οικείων· εβράβευε την κακίαν, επαίδευε την αρετήν, διέφθειρε τον λαόν όλον και εθεώρει και αυτήν την οικειακήν τιμήν των αθλίων ραγιάδων ως το καθημερινόν παίγνιον των αισχρών και απλήστων επιθυμιών του· εν ενί λόγω ουδέν όσιον εσέβετο, και ουδέν ανόσιον απεστρέφετο. Αγωνιζόμενος δε πάντοτε να εκτείνη τα όρια της αυθαιρέτου εξουσίας του και της τοπαρχίας του, και να βάλη υπό τας θελήσεις του τους απειθείς ή αντιπάλλους του, είχε πάντοτε περί εαυτόν μεγάλας δυνάμεις ως όργανα των φιλάρχων και πλεονεκτικών σκοπών του. Επειδή όπου τυραννία, εκεί συνήθως και ληστεία, ο Αλή-πασάς εις εξόντωσιν αυτής είχε χρεία και μεταβατικών οπλοφόρων· και η χρεία αύτη διετήρει τα πολυθρύλλητα καπιτανάτα των μερών εκείνων. Οι κάτοικοι, καταπιεζόμενοι εν ταις ειρηνικαίς των εργασίαις, ησπάζοντο την στρατιωτικήν ζωήν, ευρίσκοντες εν αυτή ασφάλειαν, άνεσιν, τιμήν και κέρδος· ώστε ο ίδιος δεσποτισμός και η ίδια τυραννία του Αλή εγύμναζαν πολύ μέρος των κατοίκων εις την χρήσιν των όπλων, και προητοίμαζαν αγνώστως την ευτυχή ανέγερσιν της Ελλάδος.

[1] Σπυρίδωνος Τρικούπη, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, Τ. Α΄, κεφ. ΙΑ΄, σ. 195-196, εκδόσεις Δημιουργία, Αθήνα 1996.

Φιλοσοφία

Των Ελλήνων … η ψυχή[1]

Μερικοί λέγουν ότι η ψυχή κατά κύριο και πρώτο λόγο είναι αυτό που κινεί. Και επειδή φαντάσθηκαν ότι όποιο δεν κινεί από μόνο του, αυτό δεν είναι δυνατό να κινή άλλο, νόμισαν ότι η ψυχή είναι από εκείνα που βρίσκονται σε κίνηση. Γι’ αυτό ο Δημόκριτος λέγει πως η ψυχή είναι φωτιά, κάτι θερμό· γιατί, ενώ άπειρα είναι τα σχήματα ή άτομα, όσα είναι σφαιροειδή τα ονομάζει πυρ και ψυχή· αυτά λόγου χάρη που είναι στον αέρα και τα ονομάζομε ξύσματα (σκόνες), και που φαίνονται στις αχτίνες του ήλιου όταν περνούν από χαραμάδες· το μίγμα των ατόμων, λέγει ο Δημόκριτος, από κάθε λογής σπέρματα αποτελεί τα στοιχεία της όλης φύσεως· την ίδια γνώμη έχει και ο Λεύκιππος. Όσα άτομα είναι σφαιροειδή, αυτά, λέγουν, αποτελούν την ψυχή, γιατί τα τέτοια σχήματα έχουν σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα να διεισδύουν σε όλα τα σώματα και να θέτουν σε κίνηση τα άλλα, όντας και τα ίδια σε κίνηση, και γιατί έχουν τη γνώμη πως ψυχή είναι εκείνο που παρέχει την κίνηση στα όντα που έχουν ζωή. Γι’ αυτό η αναπνοή, κατά τη γνώμη τους, είναι το χαρακτηριστικό σημείο της ζωής.
…
Στην ίδια κατεύθυνση βρίσκονται και όσοι λέγουν ότι η ψυχή είναι αυτοκίνητη. Γιατί όλοι αυτοί φαίνεται ότι έχουν τη γνώμη πως η κίνηση είναι κάτι το πολύ συγγενικό με την ψυχή, και ότι όλα τα άλλα κινούνται από την ψυχή, ενώ αυτή από τον εαυτό της· σκέπτονται έτσι, γιατί δεν βλέπουν κανένα πράγμα που να θέτη άλλο σε κίνηση και που να μην κινήται και το ίδιο. Κατά τον ίδιο τρόπο και ο Αναξαγόρας λέγει ότι η ψυχή είναι εκείνο που θέτει σε κίνηση, αλλά και όποιος άλλος έχει πει ότι ο νους έθεσε σε κίνηση τον κόσμο, όχι όμως με όποιο τρόπο υποστήριξεν αυτό ο Δημόκριτος. Τούτος, αλήθεια, ταυτίζει απόλυτα την ψυχή και τον νου· γιατί δέχεται ότι αληθινό είναι εκείνο που φαίνεται· για τούτο σωστά είπεν ο Όμηρος, λέγει ο Δημόκριτος, πως ο Έκτορας ήταν ξαπλωμένος σε κατάσταση αλλοφροσύνης. Δε χρησιμοποιεί λοιπόν τον νου σαν ικανότητα για την αλήθεια, αλλά ταυτίζει την ψυχή και τον νου. Ο Αναξαγόρας λιγώτερο διασαφηνίζει αυτά τα πράγματα· γιατί σε πολλά μέρη υποστηρίζει πως ο νους είναι η αιτία για ό,τι ωραίο και ορθό, αλλού πάλι πως ο νους είναι η ψυχή· λέγει, αλήθεια, πως ο νους υπάρχει σε όλα τα ζώα τα μεγάλα και τα μικρά, τα ανώτερα και τα κατώτερα. Δεν φαίνεται όμως ότι ο νους, αυτός τουλάχιστο που εννοούμε με τη φρόνηση, υπάρχει με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα ζώα, μα ούτε και σε όλους τους ανθρώπους.

Όσοι λοιπόν είδαν το έμψυχο στο γεγονός ότι κινείται, θεώρησαν την ψυχή ως το πιο κινητικό. Όσοι όμως είδαν το έμψυχο στο γεγονός ότι γνωρίζει και αισθάνεται τα όντα, αυτοί λέγουν πως η ψυχή είναι οι αρχές· άλλοι δέχονται περισσότερες τις αρχές και πως αυτές συνιστούν την ψυχή, άλλοι μια αρχή και πως αυτή είναι η ψυχή. Έτσι ο Εμπεδοκλής δέχεται ότι η ψυχή γίνεται από όλα τα στοιχεία, και ότι καθένα απ’ αυτά είναι ψυχή, διατυπώνοντας με τον ακόλουθο τρόπο τη γνώμη του :

«Με τη γη βλέπομε τη γη, με το νερό το νερό, με τον αιθέρα τον θείο αιθέρα και πάλι με φωτιά την καταστρεπτική φωτιά· με τη στοργή τη στοργή, και με την έχθρα τη μισητή την έχθρα».

[1] Αριστοτέλους, περί ψυχής, 403b 28 κ.επ. σε μτφ Β. Τατάκη, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος, Αθήνα 2006.

Πειρατική ... αδεία !

για την πατρίδα [1]

Παραθέτω την αφήγηση του τελευταίου δείπνου που έκαμαν μαζί ο Μακρυγιάννης κι ο Γκούρας, στην πολιορκημένη Ακρόπολη, λίγες ώρες πριν από το θάνατο του δευτέρου:

«Τότε έκατζε ο Γκούρας και οι άλλοι και φάγαμεν ψωμί· τραγουδήσαμεν κ’ εγλεντήσαμεν. Με περικάλεσε ο Γκούρας κι’ ο Παπακώστας να τραγουδήσω· ότ’ είχαμε τόσον καιρόν οπού δεν είχαμεν τραγουδήσει – τόσον καιρόν οπού μας έβαλαν οι διοτελείς και γγιχτήκαμεν διά να κάνουν τους κακούς τους σκοπούς. Τραγούδησα καλά. Τότε λέγω ένα τραγούδι :

Ο Ήλιος εβασίλεψε,
Έλληνά μου, βασίλεψε
Και το Φεγγάρι εχάθη
Κι’ ο καθαρός Αυγερινός που πάει κοντά στην Πούλια,
Τα τέσσερα κουβέντιαζαν και κρυφοκουβεντιάζουν.
Γυρίζει ο Ήλιος και τους λέει, γυρίζει και τους κρένει:
Εψές οπού βασίλεψα πίσου από μια ραχούλα,
Ακ’σα γυναίκεια κλάματα κι’ αντρών τα μυρολόγια
Γι’ αυτά τα ρωικά κορμιά στον κάμπο ξαπλωμένα,
Και μες στο αίμα το πολύ είν’ όλα βουτηγμένα.
Για την πατρίδα πήγανε στον Άδη τα καημένα.

Ο μαύρος ο Γκούρας αναστέναξε και μου λέει : ‘’Αδελφέ Μακρυγιάννη, σε καλό να το κάμει ο Θεός· άλλη φορά δεν τραγούδησες τόσο παραπονεμένα. Αυτό το τραγούδι σε καλό να μας βγει’’. Είχα κέφι, του είπα, οπού δεν τραγουδήσαμεν τόσον καιρόν …»

[1] Στρατηγού Μακρυγιάννη, Απομνημονέυματα, απόσπασμα από το εισαγωγικό μελέτημα του Γ. Θεοτοκά, που δημοσιεύθηκε στην «Νέα Εστία» το 1941.

από την ιστορία της κερδοσκοπίας

μαθήματα καιροσκοπισμού[1]

Αργότερα, το φθινόπωρο, ένα πλήθος διαμαρτυρήθηκε σε δημόσιο χώρο … πως ενώ υπήρχε αφθονία αγαθών, οι τιμές τους ήταν πάρα πολύ ψηλές. Η διαμαρτυρία τους ήταν σαφής κατηγορία κατά της πλούσιας τάξης της Αντιόχειας, τα μέλη της οποίας είναι ικανά για ο,τιδήποτε προκειμένου να κερδίσουν χρήματα, ακόμη και να καταδικάσουν σε λιμό τους συμπατριώτες τους. Μόλις προ επτά ετών, είχαν πάλι επωφεληθεί από μια ανάλογη κατάσταση και ο κόσμος είχε οδηγηθεί σε εξέγερση, είχαν χαθεί ανθρώπινες ζωές και είχαν γίνει πολλές υλικές καταστροφές. Θα περίμενε κανείς από τον κόσμο της πόλης αυτής να έχει πάρει κάποιο μάθημα από την τόσο πρόσφατη ιστορία. Δεν είχε όμως μάθει τίποτε.

…

Κάπου τριακόσιοι πρόκριτοι της Αντιόχειας έγιναν δεκτοί στην αίθουσα του συμβουλίου την ορισμένη ώρα της ακρόασης. Κράτησα κοντά μου τον Φήλικα και τον Σαλούστιο. Ο θείος μου, ως κόμης της Ανατολής, θα έπρεπε να προεδρεύει, αλλά ήταν άρρωστος. Οι προύχοντες της Αντιόχειας ήταν ένας ευπαρουσίαστος, τυπικός και μάλλον θηλυπρεπής όμιλος που μύριζε – αν και η ημέρα ήταν ζεστή – σαν τριακόσιοι κήποι της Δάφνης και, μέσα σε εκείνο τον κλειστό χώρο, τα αρώματά τους μου έφερναν πονοκέφαλο.

Προχώρησα αμέσως στο θέμα χωρίς περιστροφές. Ανέφερα την τιμή των σιτηρών εκείνεης της ημέρας. «Ζητάτε από τον κόσμο να πληρώνει το τριπλάσιο της αξίας του σίτου. Εντάξει, τα τρόφιμα σπανίζουν, αλλά όχι τόσο. Η κατάσταση αυτή μπορεί φυσικά να επιδεινωθεί αν είναι γεγονός αυτό που άκουσα, ότι δηλαδή μερικοί καιροσκόποι κρύβουν τα σιτηρά από την αγορά μέχρις ότου πεινάσει και απελπιστεί ο κόσμος σε τέτοιο βαθμό ώστε να πληρώσει οποιαδήποτε τιμή». Στα λόγια μου αυτά ανταπόκριση ήταν πολύς βήχας και ανταλλαγές ανήσυχων βλεμμάτων. «Φυσικά, δεν δίνω πίστη σε τέτοιες ιστορίες. Πώς θα μπορούσαν ποτέ οι προύχοντες μιας πόλης να εκμεταλλευτούν τους συμπολίτες τους ; Οι ξένοι, ίσως. Ακόμη και η αυτοκρατορική αυλή» Η σιωπή που ακολούθησε ήταν νεκρική. «Αλλά όχι και οι ίδιοι οι συμπολίτες. Είσαστε άνθρωποι. Όχι κτήνη που καταβροχθίζουν τα αδυνατότερα του είδους τους».

Αφού τους ηρέμησα με αυτά τα λόγια, περιέγραψα προσεκτικά το πρόγραμμα του κόμη Φήλικα. Ενώ μιλούσα, τα χείλη του κινούνταν επαναλαμβάνοντας σιωπηλά μαζί μου τα συγκεκριμένα επιχειρήματα που μου είχε εκθέσει πριν από λίγα λεπτά. Οι πολίτες ασφυκτιούσαν. Μόνον αφού τους είχα πια τρομοκρατήσει εντελώς, είπα : «Αλλά γνωρίζω πως μπορώ να σας εμπιστευθώ να κάνετε το σωστό». Επακολούθησε μια μακριά εκπνοή ανακούφισης. Όλοι συνήλθαν.

Μου απάντησε ο έπαρχος της πόλης : «Μπορείς να βασιστείς σε εμάς, δέσποτα, για όλα Θα κρατήσουμε – και τώρα γνωρίζω πως μιλώ εξ ονόματος όλων των παρόντων – την τιμή των σιτηρών στο κανονικό της ύψος, αν και θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη πως υπάρχει έλλειψη»

…

Τρεις μήνες μετά τη συνάντησή μας, όχι μόνον δεν είχαν ορίσει σταθερές τιμές, αλλά είχαν εξαφανίσει από την αγορά τα σιτηρά που εγώ ο ίδιος είχα φέρει από την Ιεράπολη. Οι τιμές είχαν γίνει αστρονομικές : ένας χρυσός σόλιδος για δέκα στατήρες. Οι φτωχοί λιμοκτονούσαν και οι ταραχές είχαν γίνει καθημερινό φαινόμενο.

---

[1] Γκορ Βιντάλ, Ιουλιανός, σ. 439 κ.επ., εκδόσεις Εξάντας 1998

διαβάστε επίσης στον ΔημοΔιδάσκαλο