Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2008

Αληθινά Ψέματα

Ανιχνευτές Ψεύδους[i]

Ψυχολόγοι και Εγκληματολόγοι παρετήρησαν ότι το διερχόμενο διά των χειρών του ανθρώπου ηλεκτρικό ρεύμα επηρεάζεται από τις συγκινητικές διαταραχές αυτού. Ο επηρεασμός οφείλεται στις εκκρίσεις των ιδρωτογενών αδένων, που προκαλούνται από την νευρικήν αντίδρασι των συναισθημάτων. Τον αδιόρατον αυτόν ιδρώτα, που προκαλείται από την έντονη συγκίνησι οσάκις επαναφέρεται στην μνήμη του δράστου ή του αυτόπτου μάρτυρος η αξιόποινη πράξις, που προσπαθούν να αποκρύψουν, είναι δυνατόν να διαπιστώσουμε με την βοήθεια του «Ψυχογαλβανομέτρου».

Είναι γενική η διαπίστωσις, ότι τα συναισθήματα, όταν φθάσουν σε υψηλό βαθμό εντάσεως (ισχυρή συγκίνησις λόγω χαράς, φόβου, λύπης, οργής, διέγερσις, βρασμός ψυχικής ορμής, δηλαδή πάσης φύσεως αψιθυμίες) προκαλούν ορατές και αισθητές σωματικές μεταβολές: το πρόσωπο κοκκινίζει ή γίνεται κάτωχρο, ιδρώς περιλούει το σώμα, οι τρίχες ανορθώνονται, τα γόνατα λυγίζουν, τρέμουν τα άκρα ή οι μύες του προσώπου και κυρίως της κάτω γνάθου, τα μάτια υγραίνονται ή κυλούν δάκρυα …

Είναι δυνατόν όμως οι εκδηλώσεις αυτές να ελλείπουν παντελώς. Καλλιεργημένες προσωπικότητες, φλεγματικές ιδιοσυγκρασίες αλλά και συναισθηματικώς ψυχροί εγκληματίαι έχουν την ικανότητα της «αυτοκυριαρχίας»: Κάτω από μια παγέρη και πέτρινη φυσιογνωμία ή με ένα μειδίαμα στα χείλη συγκαλύπτουν πλήρως την θύελλα, που μαίνεται στο εσωτερικό των.

Εν τούτοις ο διαπρεπής αυστριακός Ψυχολόγος Ρόραχερ (Rohracher) ανεκάλυψε το 1943 ότι και στις περιπτώσεις των «ανεκφράστων» και «ανεκδηλώτων» ανθρώπων προκαλούνται ακούσιες μικρο-δονήσεις, οι οποίες δεν είναι εξωτερικώς ορατές, αλλ’ οι οποίες ημπορούν να καταγραφούν με ειδική και εξαιρετικά ευαίσθητη συσκευή. Κάθε είδος διεγέρσεως οδηγεί σε μία κατάστασι, που την χαρακτηρίζουμε ως «ψυχική έντασι». Κάθε δε ωυχική έντασις συνοδεύεται από «έντασιν μυών». Αυτή η έντασις των μυών είναι στην πραγματικότητα μία σειρά αδιοράτων μικροδονήσεων (7-11 παλμικαί κινήσεις ανά δευτερόλεπτον), που αποτελούν και την αντικειμενική διαπίστωσι ψυχικών καταστάσεων εντάσεως. Διά πλήθους πειραμάτων και ερευνών, γενομένων εν τω μεταξύ υπό του Ρόραχερ και άλλων επιστημόνων επεβεβαιώθη η ορθότης της αρχής αυτής.

Οι ως άνω ηλεκτρικές συσκευές εχρησιμοποιήθησαν και στην Δικαστική Ψυχολογία διά την διερεύνησι της αλήθειας ή του ψεύδους και δη του συνειδητού και εσκεμμένου ψεύδους κατά την εξέτασι κατηγορουμένων ή μαρτύρων. Η χρήσις των ψυχοδιαγνωστικών συσκευών από την Δικαστική Ψυχολογία έγινε επί τη βάσει της σκέψεως ότι το ενσυνείδητο ψεύδος προκαλεί εις τον λέγοντα τούτο εσωτερικήν ταραχήν και διέγερσιν και ψυχικήν αγωνίαν, εκδηλουμένη δι’ ακουσίων ανεπαισθήτων κινήσεων των μελών ή των μυών του σώματος ή των αναπνευστικών οργάνων ή του κυκλοφορικού συστήματος ή των εκκρίσεων του δέρματος. Οι ανεπάισθητες εκφραστικές αυτές κινήσεις δύνανται να καταγραφούν πιστώς υπό των εν λόγω συσκευών.

Ηλεκτρικά καλώδια των συσκευών αυτών προσδένονται καταλλήλως επί του σώματος του εξεταζομένου. Οι ψευδείς απαντήσεις προκαλούν μεγαλύτερη ψυχική και οργανική προσπάθεια, η οποία αυξάνει την κυκλοφορική πίεση, τις αναπνευστικές κινήσεις, τις κινήσεις των μυών και τις ηλεκτρικές κενώσεις του δέρματος.

Διά του κατά ποικίλον τρόπον συνδυασμού των ως άνω συσκευών εδημιουργήθησαν διάφοροι τύποι σύνθετων … συσκευών, οι οποίες απεκλήθησαν διεθνώς … «Πολυγράφοι» και οι οποίοι στην δημοσιογραφική γλώσσα απεδόθησαν διά του όρου «ανιχνευτής» ή «εξιχνιαστής του ψεύδους».

Τοιούτος Πολυγράφος είναι ο επινοηθείς το 1921 υπό του Τζ. Α. Λάρσον «Καρδιο-Πνευμονο-Ψυχογράφος», διά να χρησιμοποιηθή αποκλειστικώς από την Εγκληματολογία και την Δικαστική Ψυχολογία. Ο Λάρσον ήταν τότε φοιτητής της ιατρικής και συγχρόνως υπαλληλος της αστυνομίας του Μπέρκλεϋ (Καλιφόρνια). Ο Πολυγράφος του Λάρσον υπέστη βραδύτερον ωρισμένες τροποποιήσεις και βελτιώσεις από τον Λ. Κήλερ και από τον Σ.Δ. Λη.

Ως προς την απόλυτη αξία των διά των πολυγράφων πορισμάτων διετύπωσαν ενδοιασμούς και αυτοί ούτοι οι δημιουργοί των συσκευών.

[i] Τηλέμαχου Γαβριήλ Φιλιππίδη, «Δικαστική Ψυχολογία», κ. Ζ΄, σ. 124-127, εκδοτικός οίκος αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1993