Τρίτη 1 Απριλίου 2008

Ψυχολογία

Τα αποσπάσματα[1] που ακολουθούν δεν αναφέρονται στα Σκόπια, ούτε στις περί την διπλωματία μεθοδεύσεις. Παραδόξως όμως η συμπεριφορά των νηπίων μοιάζει καταπληκτικά με αυτήν της γειτονικής μας δημοκρατίας, που καθώς φαίνεται διανύει την νηπιακή ηλικία με ό,τι αυτή η φάση συνεπάγεται και γι’ αυτήν και για εμάς. Υπομονή.

Ι.Λ.

Αποφύγετε τις καταστάσεις που δεν μπορείτε να κερδίσετε

Είναι επώδυνο και αντιπαραγωγικό να χτυπάμε το κεφάλι μας σε τοίχο. Αν αναζητάτε μια ειρηνική ύπαρξη, είναι σοφό να φυλάτε χρόνο και ενέργεια για αγώνες που έχουν αξία και να αποφεύγετε με κάθε κόστος αυτούς που δεν μπορείτε να κερδίσετε. Ο έξυπνος γονιός γρήγορα εντοπίζει πότε παίζει στην ομάδα που χάνει και αποσύρεται με χάρη.

Οι βασικές χαμένες περιοχές είναι φαγητό, τουαλέτα και ύπνος. Άλλα προβλήματα ανακύπτουν όταν ο χρόνος είναι περιορισμένος, ο χώρος είναι δημόσιος ή υπάρχουν πολλοί ενήλικες που επεμβαίνουν.

Εμείς οι γονείς πρέπει να είμαστε συνετοί. Μερικές φορές τα παιδιά μας ρίχνουν το δόλωμα ενώ κολυμπάμε στον ωκεανό της ζωής και όταν αυτό συμβεί είναι προτιμότερο να κολυμπήσουμε γύρω του παρά να το δαγκώσουμε με όλη μας τη δύναμη και να προκαλέσουμε μια τρομερή αντιπαράθεση.

Αυστηρότητα ή ανεκτικότητα

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να πειθαρχήσουμε τα παιδιά μας και ο καθένας είναι εξίσου σωστός με τους άλλους. Υπάρχουν, όμως, δύο προσεγγίσεις που είναι παγκοσμίως λανθασμένες – τα άκρα της αυστηρότητας και της ανεκτικότητας.

Οι γονείς που είναι υπερβολικά αυστηροί και τιμωροί ληστεύουν από τα παιδιά τους την ανεξαρτησία της σκέψης και μακροπρόθεσμα, όταν ελευθερωθούν από αυτή την καταπίεση, υπάρχει η πιθανότητα τα αγανακτισμένα παιδιά να επαναστατήσουν. Στο άλλο άκρο, δεν επιβάλλουμε κανένα όριο, θεμελιώνοντας φτωχές βάσεις για το σχολείο και τη ζωή. Με την υπερβολική ελευθερία, τα παιδιά μπορεί να αισθανθούν πως οι γονείς δεν νοιάζονται αρκετά για αυτά ώστε να τους απασχολήσει το τί κάνουν. Αν οι γονείς είναι αδύναμοι αυτό δεν τους εξαγοράζει την αγάπη, αλλά τους αφαιρεί και το σεβασμό.

Αν απομακρυνθούμε από τα ποινικά και τα ανεκτικά άκρα, αυτό μας αφήνει ένα μεσοδιάστημα από όπου μπορούμε να επιλέξουμε το στυλ που μας ταιριάζει. Ο κάθε γονιός και το κάθε παιδί είναι ξεχωριστοί άνθρωποι με ξεχωριστές ανάγκες πειθαρχίας και στυλ επιβολής της. Η επιλογή είναι δική μας.

Και τί θα γίνει στο μέλλον ; Πάρτε για παράδειγμα δύο ευτυχισμένες και σταθερές οικογένειες, που και οι δύο είναι αφοσιωμένες στο να προσφέρουν στα παιδιά τους το καλύτερο. Η μία χρησιμοποιεί πειθαρχία που είναι αυστηρή σε λογικά πλαίσια και η άλλη προτιμάει μία πιο χαλαρή προσέγγιση. Αν θα ακολουθούσαμε αυτά τα παιδιά στην ηλικία των 20 θα δυσκολευόμασταν να βρούμε διαφορές στη συμπεριφορά, συναισθηματική προσαρμογή ή ευτυχία. Εκείνο που θα είναι διαφορετικό θα είναι οι απόψεις περί ανατροφής παιδιών οι οποίες θα αναδυθούν όταν θα γίνουν οι ίδιοι γονείς. Οι αυστηροί μπορεί να είναι αυστηροί ενώ οι ανεκτικοί μπορεί να προτιμήσουν αυτήν την προσέγγιση. Καθώς ένας ενήλικας εισέρχεται στο κλαμπ των παντρεμένων, με απόψεις περί ανατροφής, που ενώ δεν έχουν καν συζητηθεί ακόμα, είναι βαθιά ριζωμένες, αυτό θα προσθέσει ενδιαφέρον στη ζωή του ζευγαριού όταν θα αρχίσουν να καταφτάνουν στη σκηνή τα παιδιά.

Διάλογος, συζήτηση – υπάρχει θέση για δημοκρατία ;

Με την μοντέρνα τάση προς την δημοκρατία για παιδιά, πολλοί σύγχρονοι γονείς πιστεύουν πως πρέπει να εξηγούν στο νήπιό τους και την τελευταία λεπτομέρεια για όσα συμβαίνουν στην ζωή. Αυτή είναι αξιέπαινη και ευαγής πράξη όμως συχνά οδηγεί σε μπελάδες όταν ένας ευφυέστατος αλλά πρακτικά τυφλός γονιός δεν συνειδητοποιεί πως άγεται και φέρεται από ένα βρέφος, που φτάνει δεν φτάνει μέχρι το γόνατό του.

Μία εντυπωσιακή ποσότητα γονικής ενέργειας καταναλώνεται κάθε μέρα, με συζητήσεις και αντιπαραθέσεις και δημοκρατικές διαδικασίες με μικρά παιδιά. Έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας στο επάγγελμά μου και μου φαίνεται τόσο χρήσιμο όσο το να συζητάς διαφορετικό λογισμό με έναν πολεμιστή Μασάι.

Τα νήπια 3 έως 4 χρόνων λατρεύουν να τους δίνεις σημασία και ένα από τα βασικά τεχνάσματα που εγγυάται συνεχή ροή αυτού του αγαθού είναι να κάνεις ατελείωτες ερωτήσεις. Όταν εξετάσεις τί ερωτάται, διαπιστώνεις πως η γκάμα είναι εκπληκτικά μικρή, η σημασία που δίνεται στις απαντήσεις ελάχιστη και πως η ίδια η ερώτηση επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά, όσες φορές εμείς οι γονείς τσιμπάμε το δόλωμα.
______________________

[1] Δρ. Κρίστοφερ Γκρην, «Δαμάζοντας τα Νήπια», Πλατύπους εκδοτική, 2004.